Abstract:
งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจของกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในพื้นที่จังหวัดภูเก็ต โดยศึกษาชุมชนที่มีการประกอบการท่องเที่ยวเชิงนิเวศทั้งที่ชุมชนเป็นผู้ประกอบการเอง และที่ชุมชนเป็นผู้อำนวยความสะดวกและควบคุมดูแล ซึ่งความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจเหล่านี้พิจารณาจากการใช้จ่ายของผู้ประกอบการที่เกิดขึ้นในการผลิตสินค้าและบริการเพื่อรองรับกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และในกรณีที่ชุมชนเป็นผู้ประกอบการเองจะศึกษาถึงการนำผลกำไรที่ได้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนด้วย การศึกษานี้พบกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศใน 6 ชุมชน โดยชุมชนที่ประกอบการท่องเที่ยวโดยชุมชนเอง ได้แก่ ชุมชนบ้านบางโรง ชุมชนบ้านเกาะมะพร้าว และชุมชนบ้านบ่อแร่ ส่วนที่ชุมชนอำนวยความสะดวกและควบคุมดูแล ได้แก่ ชุมชนบ้านอ่าวปอ ชุมชนบ้านป่าคลอก และชุมชนบ้านบางคณฑี การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการเก็บข้อมูลปฐมภูมิจากการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกรายบุคคล และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ผลการศึกษาพบว่า การท่องเที่ยวเชิงนิเวศตามนิยามในการศึกษาครั้งนี้ ทำให้เกิดความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจไปข้างหลังขึ้นภายในชุมชนมากกว่าภายนอกชุมชน โดยกิจการประเภทร้านอาหารทะเลมีความเชื่อมโยงภายในท้องถิ่นมากและหลากหลายที่สุด นอกจากนี้ชุมชนที่ประกอบการท่องเที่ยวเชิงนิเวศสามารถนำผลกำไรจากการประกอบการมาใช้ในการดำเนินกิจกรรมเพื่อส่วนรวม ทั้งการแบ่งปันผลกำไร การสร้างสวัสดิการต่างๆ รวมถึงการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติของท้องถิ่น ปัจจัยแห่งความสำเร็จของการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ คือ ความเข้มแข็งและเอกภาพของชุมชน การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศของชุมชนจึงต้องเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนทั้งในด้านทักษะการบริหารจัดการ และเทคโนโลยี ทั้งนี้ การท่องเที่ยวเชิงนิเวศของชุมชนสามารถก่อให้เกิดกระจายรายได้ และเพิ่มโอกาสทางเศรษฐกิจ พร้อมทั้งช่วยสร้างแรงจูงใจเสริมสร้างความสามารถให้กับชุมชนในการบริหารจัดการและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติของตนเองได้
