Abstract:
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อวิเคราะห์วิธีการนำเสนอเนื้อหาของรายการชุมชนนิมนต์ยิ้ม รวมทั้งคุณลักษณะของรายการที่ดึงดูดความสนใจและสร้างความชื่นชอบ รวมไปถึงความเข้าใจและแง่คิดในด้านธรรมะของเด็กจากการรับชมรายการ โดยมีเครื่องมือหลักในการวิจัยดังนี้ 1) การวิเคราะห์เนื้อหาและวิธีการนำเสนอเนื้อหาของการ์ตูนแอนิเมชั่นชุมชนนิมนต์ยิ้ม 2) สัมภาษณ์เชิงลึกผู้ผลิตและที่ปรึกษาด้านการเขียนบทรายการ 3) ดำเนินการสนทนากลุ่มกับนักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 1- 6 ผลการวิจัยพบว่าวิธีการนำเสนอเนื้อหาธรรมะของรายการชุมชนนิมนต์ยิ้มมี 2 วิธี ดังนี้ 1) เรื่องราว เหตุการณ์ที่เป็นปัญหากำหนดหลักธรรมะที่นำมาแก้ไข 2) หลักธรรมะเป็นตัวกำหนดเรื่องราว เหตุการณ์ นอกจากนี้ คุณลักษณะที่ดึงดูดความสนใจและสร้างความชื่นชอบให้กับเด็ก มีอยู่ด้วยกัน 3 ประการ คือ 1) ความบันเทิงที่เด็กได้รับจากรูปแบบการนำเสนอแบบการ์ตูนแอนิเมชั่น 2) ความเข้าใจง่ายที่เกิดจากการดำเนินเรื่องและการใช้บทสนทนาในชีวิตประจำวัน และ 3) ความรับรู้เชิงคุณค่าที่เป็นการ์ตูนมีสาระ สำหรับความเข้าใจและได้แง่คิดที่ได้รับจากการรับชมรายการ ผลการศึกษาพบว่า เด็กแต่ละช่วงวัยมีความสามารถในการเรียนรู้แตกต่างกัน โดยเด็กประถมศึกษาตอนต้น (ป.1-ป.3) มีความเข้าใจและได้แง่คิดธรรมะน้อยกว่าเด็กประถมตอนปลาย (ป.4-ป.6) นอกจากนั้นยังพบอีกว่า การผูกเรื่องที่ซับซ้อน หรือมีหลายปมปัญหา มีแนวโน้มที่จะทำให้ผู้ชมวัยเด็กเกิดความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน ในส่วนของการวางน้ำหนักเนื้อหา พบว่า หากเหตุการณ์ต่างๆในเรื่องมีความโดดเด่นมากกว่าเนื้อหาธรรมะ เด็กมีแนวโน้มที่จะรับเอาเหตุการณ์เด่นนั้นมาเป็นแก่นเรื่อง แทนที่หลักธรรมะ
