Abstract:
ข้อสันนิษฐานความรับผิดตามกฎหมายในทางแพ่งมีทั้งที่เป็นส่วนของข้อสันนิษฐานความรับผิดในกฎหมายสัญญาและในส่วนของข้อสันนิษฐานความรับผิดทางละเมิด ซึ่งล้วนแต่เป็นบทบัญญัติของกฎหมายที่กำหนดความรับผิดให้แก่บุคคลบางประเภทโดยที่กฎหมายมิได้สนใจถึงความผิดของบุคคลเหล่านั้นว่าได้กระทำการโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อแต่ประการใด จึงมีปัญหาทางกฎหมายว่าบุคคลต่างๆ เหล่านี้จะแสดงเจตนาล่วงหน้าเพื่อยกเว้นความรับผิดตามข้อสันนิษฐานของกฎหมายได้หรือไม่ ในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้เขียนมุ่งศึกษาถึงความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ แนวความคิดเบื้องหลังของบทบัญญัติของกฎหมายที่เป็นข้อสันนิษฐานความรับผิดของบุคคล และปัญหาการควบคุมการแสดงเจตนายกเว้นความรับผิดตามข้อสันนิษฐานของกฎหมายของประเทศไทยโดยเปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศสหราชอาณาจักรและประเทศสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี พบว่า บทบัญญัติว่าด้วยข้อสันนิษฐานความรับผิดตามกฎหมายมีความเป็นมาและแนวความคิดเบื้องหลังในอันที่จะคุ้มครองผู้เสียหายให้ได้รับการเยียวยาตามวัตถุประสงค์ของกฎหมายในเรื่องนั้นๆ อันเป็นเสมือนข้อบังคับของสังคมให้บุคคลที่กฎหมาย