Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหน้าที่ทางไวยากรณ์ (หมวดคำ) และความหมายของคำ “ไว้” และวิเคราะห์กระบวนการกลายเป็นคำไวยากรณ์ของคำ “ไว้” ตั้งแต่สมัยสุโขทัยต่อเนื่องจนถึงสมัยปัจจุบัน ผลการศึกษาหน้าที่และความหมายของคำ “ไว้” ในแต่ละสมัย พบว่า (1) คำ “ไว้” ทุกสมัยปรากฏหน้าที่คำกริยาซึ่งมีความหมายบอกเนื้อความและหน้าที่คำหลังกริยาแสดง “การคงสภาพผลต่อไป” (2) คำ “ไว้” ตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นต้นมาปรากฏหน้าที่คำหลังกริยาแสดงความหมายทางไวยากรณ์ “การดำเนินเหตุการณ์ต่อไป” เพิ่มเติม และ (3) คำ “ไว้” ตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ 8) เป็นต้นมาปรากฏหน้าที่คำเชื่อมอนุพากย์แสดงความหมายไวยากรณ์ความสัมพันธ์ทางเวลา (อนาคตกาล) โดยภาพรวม คำ “ไว้” มีหน้าที่ทางไวยากรณ์ 3 หน้าที่ และมีความหมายทั้งสิ้น 4 ความหมาย ผลการวิเคราะห์กระบวนการกลายเป็นคำไวยากรณ์ของคำ “ไว้” พบว่า คำ “ไว้” มีเส้นทางกลายเป็นคำไวยากรณ์ 3 เส้นทาง ได้แก่ (1) คำกริยา “ไว้” กลายไปเป็น คำหลังกริยา “ไว้” แสดง “การคงสภาพผลต่อไป” (2) คำหลังกริยา “ไว้” แสดง “การคงสภาพผลต่อไป” กลายไปเป็น คำหลังกริยา “ไว้” แสดง “การดำเนินเหตุการณ์ต่อไป” และ (3) คำกริยา “ไว้” กลายไปเป็น คำเชื่อมอนุพากย์ “ไว้” แสดงความสัมพันธ์ทางเวลา (อนาคตกาล) แต่ละเส้นทางประกอบด้วยขั้นตอนการกลายเป็นคำไวยากรณ์ 4 ขั้นตอน ได้แก่ (1) การปรากฏในปริบทที่ทำให้เกิดความหมายทางไวยากรณ์ (2) กระบวนการเปลี่ยนแปลงทางความหมาย (3) กลไกการเปลี่ยนแปลงทางวากยสัมพันธ์ และ (4) การเปลี่ยนแปลงทางความหมายและวากยสัมพันธ์ กระบวนการกลายเป็นคำไวยากรณ์เส้นทางที่ (1) และ (3) ซึ่งเป็นเส้นทางที่เริ่มต้นจากคำกริยา “ไว้” ผ่านขั้นตอนของกระบวนการตามลำดับดังนี้ (1) การปรากฏในหน่วยสร้างกริยาเรียง (2) กลไกและกระบวนการ มี 2 ประเภท ได้แก่ กระบวนการทางความหมาย ซึ่งได้แก่ กระบวนการนามนัยและกระบวนการอุปลักษณ์ กับกลไกทางวากยสัมพันธ์ ซึ่งได้แก่ กลไกการวิเคราะห์ใหม่และกลไกการเทียบแบบ (3) ผลจากการเปลี่ยนแปลงทางความหมายและวากยสัมพันธ์ มี 5 ประการ ได้แก่ (1) การสูญคุณสมบัติของหมวดคำเดิม (2) การทำให้มีความเป็นทั่วไป (3) การคงเค้าความหมายเดิม (4) การปรากฏซ้อนกันในแต่ละหน้าที่ทางไวยากรณ์ และ (5) การเปลี่ยนแปลงความถี่ในแต่ละหน้าที่ทางไวยากรณ์
