การเปลี่ยนผ่านจากการควบคุมมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมโดยรัฐ สู่การกำกับดูแลโดยภาคเอกชนมีส่วนร่วม

Abstract

ปัจจุบันนี้การค้าขายสินค้าระหว่างประเทศขยายตัวอย่างรวดเร็ว กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานสินค้าจึงเป็นกฎหมายสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมให้ผู้ประกอบธุรกิจสามารถผลิตสินค้าได้ตามมาตรฐาน ช่วยลดต้นทุนและความเสี่ยงในการประกอบธุรกิจ และยังช่วยให้ผู้บริโภคได้บริโภคสินค้าที่มีคุณภาพและปลอดภัย นอกจากนี้ กฎหมายมาตรฐานสินค้ายังช่วยส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ทำให้สินค้าที่ผลิตตามมาตรฐานสินค้า ได้รับการยอมรับจากประเทศต่างๆ ส่งผลดีต่อการนำเข้าและส่งออกสินค้าอีกด้วย ในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ได้ทำการศึกษากฎหมายที่ควบคุมดูแลมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของประเทศไทยทั้งสองฉบับ ได้แก่ พระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม พ.ศ. 2511 และพระราชบัญญัติการมาตรฐานแห่งชาติ พ.ศ. 2551 เปรียบเทียบกับกฎหมายมาตรฐานสินค้าของประเทศแคนาดา ประเทศจีน และประเทศสิงคโปร์ในประเด็นเรื่องหลักทั่วไปของมาตรฐานสินค้า หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การพัฒนามาตรฐานสินค้า และการตรวจสอบรับรอง เพื่อหาแนวทางในการปรับปรุงกฎหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของประเทศไทยให้สอดคล้องกับแนวทางสากล ผลการศึกษาพบว่า กฎหมายที่ควบคุมดูแลมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมของไทย ยังมีบทบัญญัติหลายประการที่ไม่เป็นไปในแนวทางสากล กล่าวคือ บทบัญญัติเรื่องความปลอดภัยของสินค้ายังไม่มีความชัดเจน การพัฒนามาตรฐานและการตรวจสอบรับรองอยู่ภายใต้การควบคุมของสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐ ส่งผลให้เกิดความล่าช้าในการดำเนินการ และยังขาดความคล่องตัว ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศแคนาดาและประเทศสิงคโปร์จะพบว่า มีบทบัญญัติที่กำหนดให้สินค้าต้องปลอดภัยก่อนเข้าสู่ตลาด การพัฒนามาตรฐานสินค้าและการตรวจสอบรับรองดำเนินการโดยหน่วยงานที่ได้รับการรับรองระบบงานจากรัฐ โดยรัฐจะทำหน้าที่ในการกำกับดูแลหน่วยงานดังกล่าวเท่านั้น ส่งผลให้การดำเนินงานด้านมาตรฐานของประเทศแคนาดา และประเทศสิงคโปร์เป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ดังนั้น หากประเทศไทยสามารถเปลี่ยนผ่านจากการควบคุมมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมโดยรัฐ มาเป็นรูปแบบการกำกับดูแลโดยให้ภาคเอกชนที่ได้รับการรับรองระบบงานเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนามาตรฐานและการตรวจสอบรับรอง ก็จะทำให้การดำเนินงานด้านมาตรฐานของไทยเป็นไปโดยมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับแนวทางสากลมากขึ้น