สถานการณ์การดำเนินงานและปัญหาการบริหารงานของศูนย์สุขภาพชุมชนในสาธารณสุขเขต 5 กระทรวงสาธารณสุข

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาสถานการณ์การดำเนินงานและปัญหาการบริหารงานของศูนย์สุขภาพชุมชนในสาธารณสุขเขต 5 กระทรวงสาธารณสุข ตามกรอบแนวคิด 7-S ของ McKinsey ใน 7 ด้าน ได้แก่ กลยุทธ์ โครงสร้าง ระบบ รูปแบบการบริหาร บุคลากร ทักษะ และค่านิยมร่วม การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสอบถามสำรวจความคิดเห็นตามกรอบแนวคิด 7-S ของ McKinsey จากหัวหน้าศูนย์สุขภาพชุมชนทุกแห่งในสาธารณสุขเขต 5 จำนวน 370 คน โดยไม่มีการสุ่มตัวอย่าง ดำเนินการระหว่างเดือนมกราคมถึงกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 มีอัตราการตอบกลับร้อยละ 86.6 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ Mann-Whitney U tests ผลการวิจัยพบว่า สถานการณ์การดำเนินงานที่หัวหน้าศูนย์สุขภาพชุมชนมีความคิดเห็นต่อการปฏิบัติน้อยที่สุดคือ ด้านค่านิยมร่วม โดยความคิดเห็นต่อสถานการณ์การดำเนินงานด้านรูปแบบการบริหารมีความแตกต่างกันตามประสบการณ์ในการดำรงตำแหน่งของหัวหน้าศูนย์สุขภาพชุมชน (p=.043) ส่วนความคิดเห็นต่อสถานการณ์การดำเนินงาน ด้านกลยุทธ์และด้านโครงสร้างมีความแตกต่างกันตามที่ตั้งของศูนย์สุขภาพชุมชน (p=.058 และ .021 ตามลำดับ) สำหรับปัญหาการบริหารงานพบว่า ด้านระบบหัวหน้าศูนย์สุขภาพชุมชนมีความคิดเห็นว่าพบปัญหามากที่สุด เมื่อพิจารณาความคิดเห็นต่อปัญหาการบริหารงานด้านรูปแบบการบริหารและด้านบุคลากรมีความแตกต่างกันตามประสบการณ์ในการดำรงตำแหน่งของหัวหน้าศูนย์สุขภาพชุมชน (p=.031 และ .010 ตามลำดับ) ส่วนความคิดเห็นต่อปัญหาการบริหารงานไม่แตกต่างกันตามที่ตั้งของศูนย์สุขภาพชุมชน ในขณะที่ความคิดเห็นต่อปัญหาการบริหารงานด้านบุคลากรมีความแตกต่างกันตามจำนวนประชากรต่อเจ้าหน้าที่สาธารณสุขของศูนย์สุขภาพชุมชน (p<.001) จากการวิจัยครั้งนี้ผู้บริหารและทีมสุขภาพในทุกระดับ ควรให้ความสนใจในการสร้างเสริมการดำเนินงานด้านค่านิยมร่วมในเรื่องวัฒนธรรมองค์กรในการให้รางวัลกับบุคลากร และร่วมวางแผนแก้ไขระบบการบริหารงาน โดยควรคำนึงถึงความแตกต่างของประสบการณ์ในการดำรงตำแหน่งของศูนย์สุขภาพชุมชน ที่ตั้งของศูนย์สุขภาพชุมชน และจำนวนประชากรต่อเจ้าหน้าที่สาธารณสุขของศูนย์สุขภาพชุมชน