Abstract:
การศึกษาวิทยานิพนธ์ฉบับนี้แบ่งการศึกษาหลักออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ (1) การประเมินมูลค่าทางนันทนาการของพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาเกาะและทะเลไทย และ (2) การประเมินความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว สำหรับการประเมินมูลค่าทางนันทนาการของพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาเกาะและทะเลไทยด้วยวิธีการคิดต้นทุนค่าใช้จ่ายในการเดินทางแบบแบ่งเขต (Zonal Travel Cost Method) โดยรวบรวมข้อมูลจากใบแจ้งเข้าเยี่ยมชมของพิพิธภัณฑ์ที่ระบุวันเดินทางมาระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2554 ถึง 30 กันยายน พ.ศ.2555 พบว่า มูลค่าทางนันทนาการของพิพิธภัณฑ์ฯในปีพ.ศ.2555 มีมูลค่าทั้งสิ้น 54,841.850 บาท หรือคิดเป็น 1,135.16 บาทต่อคน ในขณะที่มีงบประมาณในการดูแลบำรุงรักษาในปีงบประมาณ พ.ศ.2555 เป็นจำนวน 6,034,718 บาท ซึ่งน้อยกว่ามูลค่าทางนันทนาการถึง 48,807,132 บาท พิพิธภัณฑ์จึงควรนำมูลค่าทางนันทนาการไปใช้ประกอบการพิจารณาเสนอของบประมาณเพิ่มเติมให้เหมาะสมกับการดูแลพื้นที่ หรืออาจพิจารณาของบประมาณผ่านโครงการพัฒนาด้านอื่นๆ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักท่องเที่ยว ส่วนผลการประเมินความพึงพอใจพบว่า กลุ่มตัวอย่างให้คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ยรวมทุกด้าน 4.22 คะแนน ซึ่งอยู่ในเกณฑ์พึงพอใจมาก โดยด้านที่ได้รับความพอใจสูงสุด ได้แก่ ความสวยงามตามธรรมชาติ ความสะอาดของพื้นที่ และข้อมูลที่นำเสนอในพิพิธภัณฑ์ ซึ่งความพึงพอใจนี้อาจก่อให้เกิดความรักและหวงแหนในทรัพยากรธรรมชาติหรือความคิดในเชิงอนุรักษ์ตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ฯ ทางพิพิธภัณฑ์จึงควรจัดสรรงบประมาณในการดูแลและพัฒนาสิ่งเหล่านี้อยู่เสมอ จากผลการศึกษาที่ได้นอกจากส่งเสริมให้มีการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาเกาะและทะเลไทยในเชิงอนุรักษ์แล้วมูลค่าทางนันทนาการที่ประเมินได้ยังสามารถนำไปใช้เป็นส่วนหนึ่งในเหตุผลประกอบการเสนอของบประมาณและวางแผนบริหารพิพิธภัณฑ์เพื่อให้นักท่องเที่ยวและภาครัฐได้รับประโยชน์สูงสุดจากการเดินทางมาเยี่ยมชม
