Abstract:
วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้ คือ เพื่อศึกษาถึงการสื่อสารของกลุ่มอาชีพ ชุมชนยอดแก้ว อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย และปัจจัยการสื่อสารที่มีผลต่อเครือข่ายชุมชนที่เข้มแข็ง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้นำกลุ่ม 10 คน สมาชิก 20 คน บุคคลภายนอก 10 คน ของกลุ่มอาชีพ ชุมชน ยอดแก้ว และโดยการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ผลการวิจัย พบว่า 1. การสื่อสาร มีลักษณะการสื่อสาร แบบเกี่ยวซ้อน เป็นการสื่อสารระหว่างคนที่มีความคล้ายคลึงกัน บทบาทของสมาชิกในกลุ่ม แบ่งออก ได้เป็น 4 บทบาท คือ บทบาทสมาชิก บทบาทดวงดาว บทบาที่โดดเดี่ยว และบทบาทของผู้อยู่ชายขอบ 2. ปัจจัยการสื่อสารที่มีผลต่อเครือข่ายชุมชนทีเข้มแข็ง ปัจจัยด้านองค์ประกอบ 2.1 ทักษะการสื่อสาร (1) ทักษะการสื่อสารของผู้ส่งสาร ; ก) ผู้นำเป็นผู้ส่งสาร : ผู้นำมีทักษะการสื่อสารที่ดี เมื่อผู้นำทำการสื่อสาร กับสมาชิกหรือผู้นำคนอื่น การสื่อสารมีประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้ส่งสาร ; สมาชิกมีทักษะการสื่อสาร ไม่ดี เมื่อสมาชิกทำการสื่อสารกับผู้นำ การสื่อสารมีประสิทธิผล ดังนั้นจึงต้องทำการสื่อสารผ่านคนกลาง แต่เมื่อสมาชิกทำการสื่อสารกับสมาชิกคนอื่น การสื่อสารมีประสิทธิผล (2) ทักษะการสื่อสารของผู้รับสาร ; ก) ผู้นำเป็นผู้รับสาร ; ผู้นำมีทักษะการสื่อสารที่ดี การสื่อสารของสมาชิกและผู้นำคนอื่นจึงมีประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้รับสาร ; สมาชิกมีทักษะการสื่อสารไม่ดี การสื่อสารของผู้นำจึงไม่มีประสิทธิผล แต่การสื่อสาร ของสมาชิกคนอื่นมีประสิทธิผล 2.2 ทัศนคติต่อตนเอง (1) ทัศนคติต่อตนเองของผู้ส่งสาร ; ก) ผู้นำเป็น ผู้ส่งสาร ; ผู้นำมีทัศนคติที่ดีต่อตนเอง เมื่อผู้นำทาการสื่อสารกับสมาชิกหรือผู้นำคนอื่น การสื่อสารมี ประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้ส่งสาร ; สมาชิกมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อตนเอง เมื่อสมาชิกทำการสื่อสารกับผู้นำ การสื่อสารไม่มีประสิทธิผล แต่เมื่อทำการสื่อสารกับสมาชิกคนอื่นการสื่อสารมีประสิทธิผล (2) ทัศนคติต่อตนเองของผู้รับสาร ; ก) ผู้นำเป็นผู้รับสาร ; ผู้นำมีทัศนคติที่ดีต่อตนเอง การสื่อสารของสมาชิกและผู้นำคนอื่นมีประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้รับสาร ; สมาชิกมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อตนเอง การสื่อสารของผู้นำจึงไม่มีประสิทธิผล แต่การสื่อสารของสมาชิกคนอื่นมีประสิทธิผล 2.3 ระดับความรู้ (1) ระดับความรู้ของผู้ส่งสาร ; ก) ผู้นำเป็นผู้ส่งสาร ; ผู้นำมีระดับความรู้สูง เมื่อผู้นำทำการสื่อสารกับสมาชิกหรือผุ้นำคนอื่น การสื่อสารมีประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้ส่งสาร ; สมาชิกมีระดับความรู้ต่ำ เมื่อสมาชิกทำการสื่อสารกับผู้นำ การสื่อสารไม่มีประสิทธิผล แต่เมื่อทำการสื่อสารกับสมาชิกคนอื่น การสื่อสารมีประสิทธิผล เพราะมีความรู้ระดับเดียวกัน (2) ระดับความรู้ของผู้รับสาร ; ก) ผู้นำเป็นผู้รับสาร ; การสื่อสารของผู้นำคนอื่นและสมาชิกมีประสิทธิผล ข) สมาชิกเป็นผู้รับสาร ; การสื่อสารของผู้นำไม่มีประสิทธิผล แต่การสื่อสารของสมาชิกคนอื่นมีประสิทธิผล เพราะมีความรู้ระดับเดียวกัน 2.4 สื่อ สื่อที่ใช้ในการประชาสัมพันธ์ภายนอก ได้แก่ วิทยุ โทรทัศน์ อินเตอร์เน็ต และสื่อบุคคล สื่อที่ใช้ในการประชาสัมพันธ์ภายใน ได้แก่ สื่อบุคคลและโทรศัพท์ ส่วนสื่อที่ใช้ในการสื่อสารภายนอกเกี่ยวกับการติดต่อขอดูงาน และการออกไปสาธิตนอกศูนย์ ได้แก่ สื่อบุคคล, เสียงตามสาย, โทรศัพท์ และจุลสาร หรือเอกสารราชการ 2.5 สาร (1) รหัสสารที่ใช้มีทั้งวัจนะและอวัจนะ (2) ผู้นำมีวิธีการจัดสารดีกว่าสมาชิก รูปแบบการสื่อสาร มีการใช้ทั้งการสื่อสารที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ใช้การสื่อสารแบบสองทางและใช้ทั้งรหัสที่เป็นวัจนะและอวัจนะ