Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาว่าองค์กรพัฒนาเอกชนมีบทบาทอย่างไร ในการผลักดันการปฏิรูปการเมืองโดยให้มีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ (รัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2540) และวิเคราะห์ผลสำเร็จของการผลักดันรัฐธรรมนูญว่าเป็นการสะท้อนถึงความเข้มแข็งขององค์กรพัฒนาเอกชนหรือไม่ การวิจัยเรื่องนี้ใช้การศึกษาย้อนหลัง และการศึกษาเชิงพฤติกรรมทางการเมือง โดยศึกษาวิเคราะห์จากเอกสาร ประกอบด้วยเอกสารชั้นต้นและเอกสารชั้นรอง และจากการสัมภาษณ์บุคคล ผลการศึกษาพบว่า ในขั้นตอนการผลักดันให้รัฐสภายอมรับการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับปี พ.ศ. 2534 มาตรา 211 เพื่อให้มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ทั้งฉบับ และการสร้างกระแสกดดันต่อรัฐสภาให้ผ่านความเห็นชอบร่างรัฐธรรมนูญ ผลสำเร็จของการผลักดันสะท้อนถึงความเข้มแข็งขององค์กรพัฒนาเอกชนที่มีการรวมตัวและทำงานเป็นเครือข่ายในการรณรงค์ ระดม การมีส่วนร่วมจากประชาชน โดยการใช้สื่อต่าง ๆ และการใช้สัญลักษณ์โนการเคลื่อนไหวกดดันรัฐบาลและรัฐสภา ทำให้เกิดพลังของฝ่ายสนับสนุนร่างรัฐธรรมนูญอย่างกว้างขวาง แต่ในการผลักดันข้อเสนอต่อสภาร่างรัฐธรรมนูญ ข้อเสนอขององค์กรพัฒนาเอกชนส่วนใหญ่ที่ปรากฏในรัฐธรรมนูญไม่ได้เกิดจากอิทธิพลขององค์กรพัฒนาเอกชน แต่เป็นเจตนารมณ์ของสมาชิกสภาร่าง รัฐธรรมนูญ และข้อเสนอที่สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญพิจารณาเห็นว่าไม่เป็นที่ยอมรับ แม้ว่าองค์กรพัฒนาเอกชนจะรวมตัวกันเคลื่อนไหวอย่างมีพลัง ก็ไม่สามารถผลักดันให้ได้รับการตอบสนองได้
