Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการคือ 1) เพื่อศึกษาการคัดเลือกข่าวสิ่งแวดล้อมจากแหล่งข่าวต่างประเทศทางสถานีโทรทัศน์ไทย 2) เพื่อศึกษาประเด็นและลักษณะเนื้อหาข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศของสถานีโทรทัศน์แต่ละช่อง 3) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการคัดเลือกและนำเสนอข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหาจากสถานีโทรทัศน์ไทย 6 ช่อง ได้แก่ ช่อง 3, 5, 7, 9, 11 และช่องไอทีวี ที่นำเสนอในช่วงเดือนมีนาคม-กรกฎาคม 2542 และจากการสำรวจปริมาณข่าวที่แหล่งข่าวส่งเข้ามาตลอดระยะเวลา 1 ปี โดยศึกษาช่อง 5 และสำนักข่าวรอยเตอร์ ระหว่างวันที่ 1 มกราคม - 31 ธันวาคม 2541 รวมทั้งการสัมภาษณ์เจาะลึกบรรณาธิการข่าวต่างประเทศ และเจ้าหน้าที่แปล การวิเคราะห์ใช้การระบุความถี่ ร้อยละและใช้การวิเคราะห์ความแปรปรวนสมมติฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1. สถานีโทรทัศน์ไทยทั้ง 6 ช่อง คัดเลือกข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศออกอากาศในปริมาณมากเป็นอันดับ 3-4 จากประเด็นข่าวต่างประเทศที่แบ่งออกเป็น 6 ประเด็น และเมื่อเทียบกับงานวิจัยเรื่องข่าวต่างประเทศในปี 2534 จะพบว่าปัจจุบันโทรทัศน์ไทยให้ความสำคัญกับประเด็นข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศใกล้เคียงกับประเด็นข่าวอื่น และมีความหลากหลายของข่าวมากขึ้นกว่าอดีต 2. จากประเด็นเนื้อหาข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศ 5 ประเภทคือ ภัยพิบัติจากธรรมชาติภัยพิบัติที่มีปฏิกิริยาทางเคมี การทำลายทรัพยากรธรรมชาติ เรื่องราวเกี่ยวกับสัตว์และการเคลื่อนไหวขององค์กรสิ่งแวดล้อม ซึ่งรวมถึงการประชุมและรายงานสภาพสิ่งแวดล้อมพบว่าอันดับแรกเป็นข่าวภัยพิบัติจากธรรมชาติ อันดับสองคือเรื่องราวเกี่ยวกับสัตว์ ตามด้วยภัยพิบัติที่มีปฏิกิริยาทางเคมี การเคลื่อนไหวขององค์กรสิ่งแวดล้อมและการทำลายทรัพยากรธรรมชาติตามลำดับ อย่างไรก็ตาม ปริมาณข่าวเกี่ยวกับความเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมและภัยพิบัติจากน้ำมือมนุษย์ที่ออกอากาศเพิ่มจำนวนขึ้น แสดงว่าประเด็นการนำเสนอข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศของโทรทัศน์ไทยเริ่มให้ความสนใจประเด็นการเตือนภัยมากขึ้น เช่น การเคลื่อนไหวต่อต้านขององค์กรอนุรักษ์ผลรายงานสภาพแวดล้อม เป็นต้น 3. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการคัดเลือกและกำหนดประเด็นข่าวสิ่งแวดล้อมต่างประเทศ แบ่งเป็นปัจจัยภายในองค์กร ได้แก่ นโยบายของสถานี ช่วงเวลานำเสนอ บรรณาธิการประจำวัน บรรณาธิการอาวุโสและเจ้าหน้าที่แปล ปัจจัยภายนอกองค์กรได้แก่ แหล่งข่าว คุณค่าข่าว สถานการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมโลกและการนำเสนอข่าวของโทรทัศน์คู่แข่ง
