พะเยาท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์กับความเป็นท้องถิ่น : หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์กับการท่องเที่ยว : รายงานผลการวิจัย

Abstract

ผลิตภัณฑ์ผักตบชวาบ้านสันป่าม่วง เป็นผลิตภัณฑ์ในโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ของจังหวัดพะเยา ความสำเร็จของโครงการฯ เกิดจากความร่วมมือกันของคนในหมู่บ้าน ภายใต้ผู้นำสตรีที่เข้มแข็ง และการสนับสนุนของทางราชการที่เกี่ยวข้อง ความสำเร็จนี้ต้องเข้าใจในบริบทของการพัฒนาจังหวัดพะเยาโดยเฉพาะโครงการพัฒนาการท่องเที่ยวของจังหวัดพะเยาที่ครอบคลุมการพัฒนากว๊านพะเยา เพื่อการท่องเที่ยวเข้าไว้ด้วยเป็นส่วนหนึ่ง การจักสานผักตบชวาทำให้ชาวบ้านมีรายได้เสริม และมีผลต่อความผูกพันของสมาชิกในครอบครัว และของชุมชน ทำให้เกิดความรักท้องถิ่น และภูมิใจในผลิตภัณฑ์ที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น พะเยาเป็นจังหวัดเล็กๆทางภาคเหนือตอนบน เป็นจังหวัดที่เก่าแก่และมีแหล่งธรรมชาติที่งดงาม ปัจจุบันความเป็นท้องถิ่นและอนุรักษ์นิยมของคนพะเยาทำให้พะเยาไม่ได้ถูกครอบงำโดยอิทธิพลทุนนิยมภายนอกโดยสิ้นเชิง ลัทธิบริโภคนิยมยังไม่รุนแรง คนพะเยามีชีวิตอยู่อย่างเรียบง่าย การพัฒนาการท่องเที่ยวขนาดใหญ่อาจทำให้พะเยาสูญเสียเสน่ห์และอัตลักษณ์นี้ไป ความขัดแย้งระหว่างกลุ่มพัฒนาและกลุ่มอนุรักษ์หรือรัฐกับประชาชนในเรื่องนี้เกิดขึ้นแล้วในช่วงเวลาหนึ่งท่ามกลางกระแสโลกาภิวัฒน์ การพัฒนาการท่องเที่ยวและโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ จำต้องพิจารณาในกรอบของธรรมชาติมนุษย์ 3 มิติ คือ มนุษย์เศรษฐกิจ มนุษย์สังคม และมนุษย์วัฒนธรรม หรือมนุษย์ทางศีลธรรมและความสวยงาม สมดุลระหว่างธรรมชาติมนุษย์ทั้ง 3 มิติ ทั้งในด้านจิตใจของบุคคล และชุมชนเป็นเรื่องสำคัญต่อการพัฒนาจังหวัดพะเยา อนาคตของพะเยาขึ้นอยู่กับผู้กระทำตัวแทนและชาวพะเยาในการเลือกและตัดสินใจ