Abstract:
การตกลงร่วมกันจำกัดการแข่งขันในแนวดิ่ง หรือ การตกลงกันระหว่างผู้ประกอบธุรกิจที่มิใช่คู่แข่งขันในตลาดเดียวกันนั้น เป็นพฤติกรรมที่ต้องห้ามตามมาตรา 55 แห่งพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 อย่างไรก็ดี ในบางกรณีการตกลงร่วมกันจำกัดการแข่งขันในแนวดิ่งอาจส่งผลดีต่อระบบเศรษฐกิจอันอาจได้รับยกเว้นหากเข้าเงื่อนไขตามมาตรา 56 (2) แห่งพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2560 ซึ่งเป็นบทบัญญัติที่ยกเว้นการบังคับใช้กฎหมายแข่งขันทางการค้าให้กับข้อตกลงที่มีวัตถุประสงค์เพื่อการพัฒนาการผลิต การจัดจำหน่ายสินค้า และส่งเสริมให้เกิดความก้าวหน้าทางเทคนิคหรือเศรษฐกิจ ทั้งนี้ข้อตกลงดังกล่าวจะต้องไม่สร้างข้อจำกัดที่เกินกว่าความจำเป็น และไม่ก่อให้เกิดอำนาจผูกขาด หรือจำกัดการแข่งขันในตลาดอย่างมีนัยสำคัญ โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อผู้บริโภคด้วย อย่างไรก็ดี จากการศึกษาพบว่ากฎหมายแข่งขันทางการค้าไทยยังไม่มีแนวทางและหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการพิจารณาการยกเว้นตามมาตรา 56 (2) ให้กับการตกลงร่วมกันในแนวดิ่ง ซึ่งต่างจากกฎหมายแข่งขันทางการค้าของต่างประเทศที่มีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนในการพิจารณายกเว้นให้กับการตกลงร่วมกันในลักษณะดังกล่าว วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงทำการศึกษาแนวทางในการปรับใช้การยกเว้นภายใต้มาตรา 56(2) กับการตกลงร่วมกันจำกัดการแข่งขันในแนวดิ่ง โดยนำบทบัญญัติแห่งกฎหมายการแข่งขันทางการค้าของสหภาพยุโรป ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศออสเตรเลีย คำพิพากษา รวมทั้งแนวปฏิบัติขององค์กรที่มีอำนาจบังคับใช้กฎหมายมาพิจารณาประกอบด้วย
