Abstract:
สารนิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาเปรียบเทียบแนวทางการแปลการเล่นคำของสำนวนแปลสองสำนวนจากตัวบท ตันฉบับเดียวกัน คือเรื่อง Alice’s Adventure in Wonderland ซึ่งประพันธ์โดย ลูอิส แครอลล์ (Lewis Carroll) โดยมุ่งเน้นศึกษาการแปลการเล่นคำเฉพาะการเล่นคำแบบ puns เท่านั้น การวิจัยมีการดำเนินการทั้งเชิงเอกสารและภาคสนาม คือ วิเคราะห์ตัวบทต้นฉบับด้วยกรอบทฤษฎีและแนวทางต่าง ๆ ในด้านลักษณะทั่วไป และด้านการเล่นคำเป็นสำคัญ ซึ่งนับได้ทั้งหมด 24 ตำแหน่ง จากนั้นจึงนำสำนวนแปลสองสำนวนดังกล่าวมาวิเคราะห์การแปลการเล่นคำเพื่อเปรียบเทียบแนวทางกัน รวมทั้งดำเนินการขอสัมภาษณ์ผู้แปลของทั้งสองสำนวน เพื่อเป็นการยืนยันผลการวิเคราะห์และสมมติฐานที่ตั้งไว้ การศึกษาวิจัยครั้งนี้พบว่า สำนวนแปลสองสำนวนใช้แนวทางการแปลการเล่นคำแนวทางหลัก ๆ ที่เหมือนกัน แต่ส่วนใหญ่เลือกใช้วิธีที่ต่างกันสำหรับการเล่นคำ แต่ละตำแหน่ง จึงให้ผลการแปลที่ต่างกันไป และการแปลการเล่นคำให้เป็นการเล่นคำ (Pun to pun) ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุดนั้นทำได้หลายวิธีต่าง ๆ กัน ทั้งวิธีรักษาความหมายที่ 1 และความหมายที่ 2 ของต้นฉบับเอาไว้ วิธีรักษาเฉพาะความหมายอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือวิธีไม่รักษาความหมายทั้งสองอย่างจากต้นฉบับเอาไว้เลย สำหรับการเล่นคำที่แปลยาก ก็จำเป็นจะต้องปรับเปลี่ยนความหมายไปบ้าง ให้เหมาะสมในภาษาปลายทาง นอกจากนี้ ผู้วิจัยยังได้นำเสนอหลักการแปลการเล่นคำ พร้อมทั้งปัจจัยสำคัญต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดการแปลการเล่นคำที่ดีเอาไว้ด้วย
