Abstract:
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการสะสมเปลี่ยนแปลงปริมาณธาตุคาร์บอนสะสมเหนือพื้นดินในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านบุญเรือง ตำบลไหล่น่าน อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน โดยการเก็บข้อมูลขนาดเส้นรอบวงของต้นไม้ในปี พ.ศ. 2562 ในแปลงถาวร ขนาด 40 x 40 ตร.ม. ที่มีผู้ศึกษาเมื่อปี พ.ศ. 2561 จำนวน 4 แปลง จากนั้นคำนวณปริมาณมวลชีวภาพเหนือพื้นดินโดยใช้สมการอัลโลเมทรีของป่าผลัดใบ คำนวณปริมาณคาร์บอนสะสม ซึ่งมีค่าประมาณร้อยละ 50 ของมวลชีวภาพเหนือพื้นดิน และเปรียบเทียบข้อมูลระหว่าง 2 ช่วง ผลการศึกษาพบว่า พื้นที่ศึกษามีอัตราการเก็บสะสมคาร์บอนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น เท่ากับ 0.43 ตันคาร์บอน/เฮกแตร์/ปี และเมื่อพิจารณารายแปลง พบว่า แปลงที่ 1 และแปลงที่ 3 มีอัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณธาตุคาร์บอนสะสมเพิ่มขึ้น คิดเป็น 1.99 และ 0.60 ตันคาร์บอน/เฮกแตร์/ปี ตามลำดับ แปลงที่ 2 และแปลงที่ 4 มีอัตราการเปลี่ยนแปลงปริมาณธาตุคาร์บอนสะสมลดลง คิดเป็น 0.55 และ 0.33 ตันคาร์บอน/เฮกแตร์/ปี ตามลำดับ พันธุ์ไม้ที่มีปริมาณธาตุคาร์บอนสะสมเพิ่มขึ้นสูงสุด คือ มะกอกป่า Spondias pinnata คิดเป็น 14.17 กิโลกรัม/ต้น/ปี พันธุ์ไม้ที่มีปริมาณธาตุคาร์บอนสะสมลดลงสูงสุด คือ กระบก Irvingia malayana คิดเป็น -2.02 กิโลกรัม/ต้น/ปี ผลการศึกษาในครั้งนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการจัดการพื้นที่ป่า โดยหากต้องการเน้นด้านการสะสมธาตุคาร์บอน ควรเลือกปลูกต้นไม้ 3 ชนิดแรกที่มีการเจริญเติบโตเร็ว คือ คือ มะกอกป่า Spondias pinnata, ติ้วแดง Cratoxylum cochinchinense และ ประดู่ป่า Pterocarpus macrocarpus
