Abstract:
สารนิพนธ์ฉบับนี้มุ่งเน้นศึกษาแนวทางการแปลอุปลักษณ์ของสำนวนแปลสองสำนวนจากตัวบทต้นฉบับเดียวกัน คือ เรื่อง The Crescent Moon ซึ่งประพันธ์โดย รพินทรนาถ ฐากูร โดยมุ่งเน้นศึกษาการแปลอุปลักษณ์มโนทัศน์ อุปลักษณ์จิตภาพ และภาพพจน์บุคลาธิษฐานเป็นสำคัญ อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์เป็นทฤษฎีใหม่ในการศึกษาเรื่องอุปลักษณ์ไม่เพียงแต่มีความสำคัญใน ด้านการศึกษาคำและสำนวนทางภาษาศาสตร์แต่ยังเป็นกระบวนการทางปริชานที่แสดงระบบความคิด และระบบการให้เหตุผลของมนุษย์ผ่านการเชื่อมโยงของกรอบมโนทัศน์ อุปลักษณ์จิตภาพกระตุ้นให้เกิดมโนภาพโดยเชื่อมโยงภาพสองภาพเข้าด้วยกัน ส่วนบุคลาธิษฐานจัดเป็นประเภทหนึ่งของอุปลักษณ์ที่สมมุติให้สิ่งไม่มีชีวิตหรือนามธรรมแสดงอาการเยี่ยงมนุษย์ อย่างไรก็ดีประเด็นที่น่าสนใจในการศึกษาวิจัยครั้งนี้คือสำนวนแปลทั้งสองสำนวนมีแนวทางในการรักษารูปอุปลักษณ์อย่างไร และมีลีลาในการแปลอย่างไรเพื่อถ่ายทอดความหมายของอุปลักษณ์ไปยังภาษาปลายทาง หลังจากที่ผู้วิจัยได้อาศัยกรอบทฎษฎีต่างๆ เป็นแนวทางในการศึกษา พบว่าการถ่ายทอด อุปลักษณ์จากภาษาต้นฉบับไปยังภาษาปลายทางโดยรักษารูปอุปลักษณ์ไว้นั้น เป็นสิ่งที่ทำได้แต่ไม่ทุกกรณี ในบางกรณีผู้แปลอาจต้องปรับบทแปลหรือเลือกที่จะไม่รักษารูปอุปลักษณ์ไว้เลยเพื่อให้บทแปลมี การใช้ภาษาที่เป็นธรรมชาติมากที่สุด จากการศึกษาแนวทางในการแปลอุปลักษณ์และลีลาในการแปล อุปลักษณ์ที่แตกต่างกันของสำนวนแปลทั้งสอง ทำให้เข้าใจถึงวิธีการที่ผู้แปลทั้งสองเลือกใช้รูปภาษาเพื่อ เป็นเครื่องมือสื่อความหมายตามการตีความของผู้แปล เพื่อให้บทแปลสามารถรักษาอรรถรสและสมมูลภาพได้เทียบเคียงกับต้นฉบับ
