Abstract:
การศึกษากลวิธีการแปลคุณานุประโยคที่ใช้ประพันธสรรพนาม which และ that นี้ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์และสรุปกลวิธีการแปลและการปรับบทแปลคุณานุประโยคที่ใช้ประพันธสรรพนาม which และ that วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกคำแปลประพันธสรรพนาม และศึกษาเรื่องคุณานุประโยคและประพันธสรรพนามในภาษาอังกฤษและภาษาไทย โดยเปรียบเทียบคู่ประโยคที่รวบรวมจากวรรณกรรมเยาวชน 2 เรื่องทั้งฉบับภาษาอังกฤษและภาษาไทย คือ Harry Potter and the Goblet of Fire ของ เจ.เค. โรว์ลิ่ง แฮร์รี่ พอตเตอร์ กับถ้วยอัคนี แปลโดย งามพรรณ เวชชาชีวะ และ Eragon ของ คริสโตเฟอร์ เปาลินี ตำนานนักสู้คู่มังกร ตอน เอรากอน แปลโดย สุดจิต ภิญโญยิ่ง รวมทั้งสิ้น 630 คู่ประโยค ในการศึกษาได้กำหนดหลักเกณฑ์การวิเคราะห์กลวิธีการแปลและแบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ คือ การแปลตรงตัวโดยใช้คำเชื่อม “ที่” การแปลตรงตัวโดยคำเชื่อม “ซึ่ง” และการปรับบทแปล จากการศึกษาวิเคราะห์พบว่า กลวิธีการแปลตรงตัวโดยใช้คำเชื่อม “ที่” พบมากที่สุด เท่ากับร้อยละ 52.54 กลวิธีที่ใช้มากเป็นลำดับที่สองคือการปรับบทแปล เท่ากับร้อยละ 30.48 ซึ่งแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ การปรับบทแปลโดยยังมีคำเชื่อม “ที่” และ “ซึ่ง” และการปรับบทแปลโดยไม่ปรากฏคำเชื่อม “ที่” และ “ซึ่ง” การปรับบทแปลที่ใช้มากที่สุดสามลำดับแรก ได้แก่ การละคำเชื่อมโดยคงโครงสร้างประโยคเดิม การปรับคุณานุประโยคเป็นประโยคที่ไม่มีประธานหรือส่วนของประโยคชนิดต่างๆ และการปรับคุณานุประโยคเป็นประโยคใหม่ที่มีประธานหรืออยู่ในรูปของประโยคกริยา กลวิธีการแปลที่ใช้น้อยที่สุดคือการแปลตรงตัวโดยใช้คำเชื่อม “ซึ่ง” เท่ากับร้อยละ 16.98 ด้านปัจจัยที่อาจมีผลต่อการเลือกคำแปลประพันธสรรพนามพบว่าประเภทของคุณานุประโยคแบบเจาะจงและไม่เจาะจงที่ใช้ในต้นฉบับนั้นมีผลบ้างต่อการเลือกคำแปล คือ คำเชื่อม “ที่” พบมากเมื่อต้นฉบับเป็นคุณานุประโยคแบบเจาะจง และคำเชื่อม “ซึ่ง” พบมากเมื่อต้นฉบับเป็นคุณานุประโยคแบบไม่เจาะจง ในส่วนของบริบทคำเชื่อม “ที่” อื่นๆ ที่ปรากฏร่วมด้วยในประโยคพบว่า ประโยคที่ใช้กลวิธีการแปลตรงตัวโดยใช้คำเชื่อม “ที่” บริบทไม่มีผลนักต่อการเลือกคำแปลประพันธสรรพนาม ด้านประโยคที่ใช้กลวิธีการแปลตรงตัวโดยใช้คำเชื่อม “ซึ่ง” บริบทคำเชื่อม “ที่” อาจมีผลต่อการเลือกคำแปลประพันธสรรพนาม และเมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลวิธีการแปลตรงตัวทั้งสองรูปแบบกับปัจจัยด้านบริบทจะเห็นได้ว่าในประโยคหนึ่งๆ นั้นนิยมใช้คำเชื่อม “ที่” และ “ซึ่ง” ร่วมกันมากกว่าการใช้คำเชื่อม “ที่” คำเดียวหลายครั้ง
