Abstract:
งานวิจัยชิ้นนี้จัดทาขึ้นเพื่อศึกษากลวิธีการแปลชื่อรายการสารคดีโทรทัศน์จากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย โดยคัดสรรชื่อเรื่องจากรายการสารคดี มิติโลกหลังเที่ยงคืน ที่ออกอากาศทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ Thai PBS เพื่อใช้เป็นกรณีศึกษา ผู้วิจัยตั้งสมมติฐานในการวิจัยไว้ว่า กลวิธีหลักที่ผู้แปลนิยมใช้ในการแปลชื่อรายการสารคดีต่างประเทศเพื่อให้เกิดความน่าสนใจและชวนให้ติดตาม ได้แก่ การทับศัพท์ การแปลแบบตรงตัว และการตั้งชื่อเรื่องใหม่ นอกจากนี้ ประเภทของรายการสารคดียังมีผลต่อการเลือกใช้คาและการกาหนดกลวิธีการแปลของผู้แปลอีกด้วย ผู้วิจัยได้ดาเนินการวิเคราะห์เปรียบเทียบระหว่างชื่อเรื่องต้นฉบับและชื่อเรื่องแปลที่คัดสรรในระดับโครงสร้างทางไวยากรณ์และระดับความหมายโดยอาศัยการจัดทาคลังข้อมูลเทียบบท (Parallel Corpus) รวมทั้งทฤษฎีและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง อันได้แก่ แนวทางการวิเคราะห์ภาษาต้นฉบับและกลวิธีการถ่ายทอดความหมายของสัญฉวี สายบัว กลวิธีการแปลตัวบทข้ามวัฒนธรรม (Cross-Culture Equivalence) ของ Mona Baker แนวคิดด้านการเปลี่ยนแปลงด้านภาษาในกลวิธีการแปลข้ามวัฒนธรรม (Translation Shifts) ของ J.C. Catford และกลวิธีการแปลชื่อเรื่องของ Christiane Nord เพื่อพิสูจน์สมมติฐานของผู้วิจัยก่อนดาเนินการสัมภาษณ์ผู้แปล จากการวิจัย พบว่ากลวิธีในการแปลชื่อรายการสารคดีต่างประเทศสามารถกระทาได้ 3 รูปแบบด้วยกัน ได้แก่ การแปลตรงตัวหรือแปลตรงตัวบางส่วน การดัดแปลงชื่อเรื่องต้นฉบับโดยที่ยังคงเค้าความหมายเดิมบางส่วน และการตั้งชื่อเรื่องใหม่ นอกจากนี้ ประเภทของรายการสารคดียังมีผลต่อการกาหนดชื่อเรื่องแปลและการเลือกใช้คาของผู้แปล โดยชื่อเรื่องที่แปลแล้วจะต้องสอดคล้องกับอารมณ์และเนื้อหาหลักของเรื่อง ที่สาคัญคือ จะต้องฟังแล้วสะดุดหู น่าสนใจและก่อให้เกิดอารมณ์แก่ผู้ชมในภาษาปลายทางได้เทียบเท่ากับผู้ชมในภาษาต้นทาง
