Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการศึกษากลวิธีการแปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันในนวนิยายเรื่อง สัตว์ สยอง โลก แปลโดย ธิดา ผลิตผลการพิมพ์ จากต้นฉบับเรื่อง Zoo ของ James Patterson และ Michael Ledwidge ใน 3 ประเด็น คือ 1) หน้าที่ของรูปภาษาปลายทางเมื่อเทียบกับหน้าที่ของรูปภาษาต้นทาง 2) ประเภทของหน่วยทางวากยสัมพันธ์ของรูปภาษาปลายทางเมื่อเทียบกับหน้าที่ของรูปภาษาต้นทาง และ 3) กลวิธีการแปล กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดมีจำนวน 140 ประโยค แบ่งออกเป็น 3 ประเภทตามแนวคิดการอธิบายความของอนุประโยค (clause expansion) ของ Halliday & Matthiessen (2014) ได้แก่ การลงความ (elaboration) 60 ประโยค การเสริมความ (extension) 40 ประโยค และการปรุงความ (enhancement) 40 ประโยค ทั้งนี้ ผู้วิจัยใช้หลักวากยสัมพันธ์ของอมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์ (2554) และกิ่งกาญจน์ เทพกาญจนา (2549) การเปลี่ยนแปลงรูปภาษาของแคตฟอร์ด (1965) และกลวิธีการแปลอนุประโยครูปกริยาขยายของวิมลตรี แก้วประชุม (2559) เป็นกรอบในการวิจัยครั้งนี้ จากการศึกษาประเด็นทั้ง 3 ประเด็นพบว่า
1) รูปภาษาปลายทางมีหน้าที่เพิ่มขึ้นมาจากหน้าที่ของรูปภาษาต้นทาง เนื่องจากผู้แปลปรับบทแปลโดยการเปลี่ยนระดับ (level shift) และการเปลี่ยนประเภท (category shift) ชนิดการเปลี่ยนหน่วย (unit shift) และการเปลี่ยนโครงสร้าง (structure shift) นอกจากนี้ รูปภาษาปลายทางที่ใช้แปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันทั้งสามประเภทยังแตกต่างกัน รูปภาษาปลายทางที่ใช้แปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันประเภทการลงความมีทั้งสิ้น 8 หน้าที่ เรียงลำดับจากอัตราความถี่สูงสุดไปยังอัตราความถี่ต่ำสุด ได้แก่ 1) ลงความอนุประโยคตั้งต้นโดยให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องเดิม พบร้อยละ 23.33 2) ลงความคำนามแบบจำกัดความ พบร้อยละ 20 3) เป็นภาคแสดงในประโยคกริยาเรียง พบร้อยละ 20 4) ลงความคำนามแบบไม่จำกัดความ พบร้อยละ 18.33 5) เป็นภาคแสดงในประโยคเดี่ยว พบร้อยละ 11.66 6) เป็นส่วนประกอบของภาคแสดงในประโยค พบร้อยละ 3.33 7) เป็นภาคแสดงในอนุประโยค พบร้อยละ 1.66 และ 8) เป็นภาคประธานในประโยค พบร้อยละ 1.66 รูปภาษาปลายทางที่ใช้แปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันประเภทการเสริมความมีทั้งสิ้น 2 หน้าที่ เรียงลำดับจากอัตราความถี่สูงสุดไปยังอัตราความถี่ต่ำสุด ได้แก่ 1) เสริมความอนุประโยคหลักโดยให้ข้อมูลใหม่ พบร้อยละ 97.5 และ 2) เป็นส่วนประกอบของภาคแสดงในประโยค พบร้อยละ 2.5 และสุดท้ายรูปภาษาปลายทางที่ใช้แปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันประเภทการปรุงความมีทั้งสิ้น 2 หน้าที่ เรียงลำดับจากอัตราความถี่สูงสุดไปยังอัตราความถี่ต่ำสุด ได้แก่ 1) ปรุงความอนุประโยคหลัก พบร้อยละ 60 และ 2) เป็นภาคแสดงในประโยค พบร้อยละ 40
2) หน่วยทางวากยสัมพันธ์ของรูปภาษาปลายทางที่ใช้แปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันมีทั้งสิ้น 3 หน่วยหลัก เรียงลำดับจากอัตราความถี่สูงสุดไปยังอัตราความถี่ต่ำสุด ได้แก่ 1) ประโยค พบร้อยละ 40 2) อนุประโยค พบร้อยละ 35 และ 3) วลี พบร้อยละ 22.85
3) กลวิธีการแปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันมีทั้งสิ้น 4 วิธีหลัก ได้แก่ 1) การเปลี่ยนรูปภาษาต้นทาง พบร้อยละ 63.57 2) การเพิ่มองค์ประกอบบางอย่างในกรณีที่คงรูปภาษาต้นทาง พบร้อยละ 27.85 3) การละองค์ประกอบบางอย่างในกรณีที่คงรูปภาษาต้นทาง พบร้อยละ 7.85 และ 4) การตัด พบร้อยละ 0.71
ผลการวิเคราะห์การแปลอนุประโยครูปกริยาขยายปัจจุบันในการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า ธิดา ผลิตผลการพิมพ์ ผู้แปล เลือกใช้กลวิธีการแปลเพื่อรักษาหน้าที่ของอนุประโยครูปกริยาขยายภาษาอังกฤษและทำให้ความสัมพันธ์ของอนุประโยครูกริยาขยายกับอนุประโยคหลักมีความชัดเจนมากขึ้นในฉบับแปลผ่านการใช้หน่วยทางวายสัมพันธ์ของรูปภาษาปลายทางที่แตกต่างไปจากรูปภาษาต้นทาง
