กลยุทธิ์การสื่อสารเพื่อฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยจิตเวช

Abstract

ศึกษากลยุทธ์การสื่อสารเพื่อฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยจิตเวชทั้งในโรงพยาบาลและในครอบครัว โดยผ่านทางการสนทนากลุ่มเพื่อหาจินตสาระ ในความคาดหวังของผู้ป่วยจิตเวชต่อครอบครัว สังคมและชีวิตในโรงพยาบาล หลังจากนั้นนำมารวมข้อมูลเข้ากับเอกสารต่างๆ เพื่อเป็นความรู้และกิจกรรมสำหรับอบรม "กลยุทธ์การสื่อสารเพื่อฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยจิตเวช" สำหรับญาติผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชทั้ง 6 ท่านและประเมินผลกิจกรรม และศึกษาการยอมรับของผู้ป่วยและญาติอยู่ในระดับใด โดยดูการสื่อสารทางบวกในครอบครัวและการปรับตัวของผู้ป่วยว่าดีขึ้นอย่างไร โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพแบบสหวิธีการ ผลการวิจัยพบว่า 1. ทีมจิตเวชมีกลยุทธ์การสื่อสารระหว่างบุคคลที่ปรับให้เข้ากันได้กับทั้งอาการของผู้ป่วย อารมณ์ของผู้ป่วยและปรับเปลี่ยนตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละคน ตามแต่ละสถานการณ์ ทำให้ผู้ป่วยเชื่อถือ ไว้วางใจ มีสัมพันธภาพที่ดีในการสื่อสารเพื่อการบำบัด ส่งผลให้ผู้ป่วยมีความสบายใจและปรับตัวได้ดีขึ้น 2. ข้อความมโนภาพเชิงจินตสาระ (Fantasy Themes) ที่แสดงความคาดหวังของผู้ป่วยจิตเวชต่อครอบครัว สังคมและชีวิตในโรงพยาบาล มีแรงบันดาลใจมาจากความต้องการการยอมรับว่าเป็นบุคคลหนึ่ง ที่มีคุณค่าสามารถช่วยเหลือครอบครัวได้ เพื่อจะได้มีความอบอุ่นในครอบครัว และได้รับการยอมรับจากสังคมเป็นกำลังใจในการปรับตัว ส่วนการอยู่ในโรงพยาบาล อยากให้ผู้บำบัดพูดคุยมากๆ และดูแลเหมือนเป็นญาติคนหนึ่ง และต้องการความสบายใจที่มาอยู่ เพื่อให้โรงพยาบาลเป็นที่พักฟื้นจิตใจของผู้ป่วยจิตเวชอย่างแท้จริง 3. ญาติยังมีวิธีการจัดการกับสถานการณ์ที่ขัดแย้งไม่ดีพอ ยังมีความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องในตัวผู้ป่วยและอาการ โดยปัญหาการสื่อสารที่พบคือ การวิพากษ์วิจารณ์ การบ่น การแสดงความไม่ไว้วางใจ การหลีกเลี่ยงการสื่อสาร และรวมถึงไม่สามารถบอกความรู้สึกหรือความต้องการให้ผู้ป่วยรับรู้ได้ ส่งผลให้ไม่สามารถจัดการกับพฤติกรรมบางอย่างที่เป็นปัญหาของผู้ป่วยได้ 4. จากการนำปัญหาและวิธีการแก้ไขปัญหามาประมวลกับวิธีการที่ทีมจิตเวชใช้ นำมาจัดเป็นกิจกรรมเสริมสัมพันธภาพในครอบครัวพบว่า ขณะจัดกิจกรรมสมาชิกให้ความร่วมมือดีในทุกกิจกรรม สามารถแสดงความคิดเห็น และเล่าเรื่องราวแลกเปลี่ยนประสบการณ์แนะนำกันและกันได้ การประเมินหลังอบรมพบว่า ญาติมีความเข้าใจในการสื่อสาร เพื่อฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยจิตเวชมากขึ้น การติดตามประเมินผลพบว่า ญาติสามารถนำเอาความรู้ที่ได้จากการอบรม "กลยุทธ์การสื่อสารเพื่อฟื้นฟูจิตใจผู้ป่วยจิตเวช" ไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน ทำให้สัมพันธภาพที่เคยบิดเบือนไปจากผู้ป่วย ที่ป่วยทางจิตใจกลับสู่สัมพันธภาพที่ดีขึ้น ติดต่อสื่อสารกันมากขึ้น เข้าใจความรู้สึกและความต้องการของการและกันมากขึ้น และสิ่งค้นพบที่สำคัญคือ ผู้ป่วยต้องการให้ทุกคนสื่อสารกับตนเหมือนเป็นคนธรรมดา ไม่ใช่ผู้ผิดปกติหรือผู้ก่อเกิดปัญหา