กฎหมายระหว่างประเทศกับปัญหาการใช้สิทธิในวงโคจรสถิตย์ของดาวเทียม

Abstract

เพื่อศึกษาถึงปัญหาระหว่างประเทศที่เกี่ยวกับการเข้าใช้สิทธิประโยชน์ในวงโคจรสถิตย์ของดาวเทียมที่ได้ส่งผลกระทบต่อสังคมโลก ผลของการศึกษาวิจัยพบว่า วงโคจรสถิตย์ ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของห้วงอวกาศและเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดซึ่งมีคุณค่าทางด้านเศรษฐกิจและการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีอวกาศ ที่ทุกประเทศมีสิทธิเท่าเทียมกันในการสำรวจและเข้าใช้ประโยชน์ ถึงแม้ว่านับตั้งแต่ปี ค.ศ. 1963 เป็นต้นมา สังคมโลกจะได้พยายามร่วมมือกันสร้างระบบกฎเกณฑ์เพื่อใช้เป็นแผนงานและใช้ในการควบคุมการเข้าใช้ประโยชน์จากวงโคจรสถิตย์ แต่อย่างไรก็ตามปัญหาเกี่ยวกับการเข้าใช้ประโยชน์จากวงโคจรสถิตย์ก็ยังคงเกิดขึ้นอยู่เสมอโดยมีสาเหตุที่สำคัญมาจากความไม่ชัดเจนและช่องโหว่ของกฎเกณฑ์ที่นำมาปรับใช้กับเรื่องนี้ ดังนั้น จึงทำให้บางประเทศได้อาศัยเป็นช่องทางในการดำเนินการตีความกฎเกณฑ์ต่างๆ ไปในทางที่เอื้ออำนวยประโยชน์ให้กับตนเองจนเกินขอบเขตแห่งความมุ่งหมายของกฎเกณฑ์เหล่านั้น โดยจะเห็นได้ว่าบางประเทศโดยเฉพาะประเทศที่ตั้งอยู่ในเขตเส้นศูนย์สูตรได้มีการกล่าวอ้างอำนาจอธิปไตยของรัฐเหนือพื้นที่ในวงโคจรสถิตย์ที่อยู่ใกล้กับอาณาเขตของตน นอกจากนี้บางประเทศยังได้อาศัยหลักเกณฑ์ที่ว่าใครมาก่อนได้สิทธิก่อนและหลักเสรีภาพในห้วงอวกาศมาใช้กล่าวยืนยันถึงความถูกต้องของตนเองต่อสังคมโลกในการที่จะเข้าใช้ประโยชน์จากตำแหน่งที่ตั้งของดาวเทียมในวงโคจรสถิตย์ให้มากและยาวนานที่สุดจนดูเหมือนว่าจะเป็นการเข้าครอบครองที่ถาวร ซึ่งเมื่อได้พิจารณาจากการกระทำดังกล่าวแล้วจะพบว่าการกระทำบางอย่างแม้จะไม่ขัดต่อหลักเกณฑ์ทางกฎหมายก็ตามแต่หากพิจารณาในแง่ของความชอบธรรมและการอยู่รวมกันโดยสันติแล้วดูเหมือนจะไม่เป็นธรรม รวมทั้งก่อให้เกิดผลกระทบต่อผลประโยชน์ของประเทศอื่นๆ ด้วย ดังนั้นหากหล่อยให้มีการดำเนินการอยู่เช่นเดิมอีกโดยไม่มีการแก้ไขปรับปรุงใดๆ ในอนาคตอาจจะก่อให้เกิดปัญหาขึ้นมาอีกก็ได้ ดังนั้น ผู้เขียนจึงขอเสนอว่าสังคมโลกควรที่จะแก้ไขเพิ่มเติมกฎเกณฑ์ที่มีอยู่และให้มีการพิจารณาบัญญัติกฎเกณฑ์โดยเฉพาะขึ้นมาที่เกี่ยวกับการเข้าใช้ประโยชน์จากวงโคจรสถิตย์ เพื่อนำมาใช้อุดช่องโหว่ของกฎเกณฑ์ที่เกิดขึ้นและควรที่จะมีการกำหนดเส้นแบ่งเขตแดนระหว่างห้วงอวกาศและห้วงอวกาศให้มีความชัดเจน เพื่อให้เกิดความชัดเจนและเป็นธรรม