สภาพและปัญหาของที่พักอาศัยของข้าราชการตำรวจรถไฟ : กรณีศึกษา นิคมบ้านพักรถไฟ กม. 11 และบ้านพักตู้รถไฟ

Abstract

เนื่องจากข้าราชการตำรวจรถไฟมีภารกิจและหน้าที่ในเขตสถานีรถไฟ บนขบวนรถไฟ บริเวณสถานที่ทำการของการรถไฟฯ ด้วยภารกิจจำเป็นต้องเดินทางไปกับขบวนรถไฟตามเส้นทางเดิน แตกต่างจากข้าราชการตำรวจทั่วไป ปัจจุบัน "นิคมบ้านพักรถไฟ กม.11" ย่านพหลโยธิน เป็นชุมชนที่พักอาศัยสวัสดิการของตำรวจรถไฟที่ใหญ่ที่สุด และเก่าแก่กว่า 60 ปี ซึ่งเป็นที่พักอาศัยสวัสดิการของข้าราชการตำรวจรถไฟที่มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ ต่างจังหวัดเป็นส่วนใหญ่ และมีสภาพเก่าแก่ทรุดโทรม ประกอบกับทางการรถไฟฯ ได้จัดทำแผนผังแม่บทการพัฒนาพื้นที่ย่านพหลโยธิน-ย่านโรงงานมักกะสัน โดยที่โครงการพื้นที่ย่านพหลโยธิน คือ บริเวณย่านสับเปลี่ยนสถานีรถไฟบางซื่อ เพื่อพัฒนาให้เป็นศูนย์กลางการคมนาคมขนส่งและศูนย์กลางธุรกิจ ซึ่งส่งผลให้ผู้พักอาศัยเดิมในพื้นที่นิคมบ้านพักรถไฟ กม.11 และย่านรับส่งสินค้าพหลโยธิน ต้องย้ายออกไปอยู่ ณ พื้นที่แห่งใหม่ คือ ย่านตึกแดง การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ ศึกษาสภาพทางกายภาพลักษณะการอยู่อาศัย และสภาพปัญหาของที่พักอาศัยในปัจจุบันของข้าราชการตำรวจรถไฟ เพื่อเป็นแนวทางในการปรับปรุง และแก้ไขสภาพปัญหา โดยการศึกษาครั้งนี้จะครอบคลุมเฉพาะข้าราชการตำรวจรถไฟ ที่ปฏิบัติหน้าที่ในกรุงเทพมหานคร และดำเนินการรวบรวมข้อมูลโดยการสำรวจภาคสนาม การสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง และใช้แบบสอบถามจำนวน 245 ชุด จากการศึกษาพบว่า ข้าราชการตำรวจรถไฟส่วนใหญ่พบว่า มีอายุ 30-49 ปี เป็นตำรวจชั้นประทวน มีภูมิลำเนาอยู่ต่างจังหวัด สถานภาพส่วนใหญ่สมรสแล้ว มีจำนวนสมาชิกในครอบครัว เฉลี่ย 3-4 คน และพฤติกรรมการพักผ่อนในชีวิตประจำวันคือ การนั่งเล่นพักผ่อนในที่พัก และการเล่นกีฬา ออกกำลังกาย ซึ่งเป็นพื้นที่ภายในนิคมบ้านพักรถไฟ กม.11 และสวนรถไฟที่อยู่ข้างเคียง และสภาพปัญหาของการอยู่อาศัยพบมากที่สุด ได้แก่ ความทรุดโทรมของอาคารพักอาศัย ปัญหาน้ำท่วม ระบบการระบายน้ำไม่มีประสิทธิภาพ การศึกษาครั้งนี้พบว่า บ้านพักเรือนแถว มักมีการต่อเติมเป็นจำนวนมาก จนไม่เหลือสภาพเดิม ดูไม่เป็นระเบียบ เพราะต้องการพื้นที่ใช้สอยเพิ่มขึ้น เมื่อจำนวนสมาชิกเพิ่มมากขึ้น และต้องการเพิ่มรายได้ให้แก่ครอบครัว ในขณะที่อาคารแฟลต มักมีปัญหาความสะอาดความเป็นระเบียบในบริเวณระเบียงทางเดิน อันเนื่องมาจากไม่มีคนมาทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอ และการใช้งานผิดประเภทโดยนำเอาสิ่งของออกมาวางในบริเวณระเบียงทางเดิน นอกจากนี้ยังพบปัญหาที่จอดรถยนต์ของผู้พักอาศัยไม่เพียงพอ เนื่องมาจากลักษณะทางกายภาพของอาคารแฟลตใช้พื้นที่ด้านล่างเป็นร้านค้า ห้องพัก และไม่ได้เตรียมพื้นที่ให้เพียงพอ จึงเกิดการต่อเติมที่ไม่เป็นระเบียบเป็นโรงจอดรถรอบๆ อาคาร ในขณะที่บ้านพักตู้รถไฟ เรื่องของหลังคาที่ไม่สามารถกันแดดกันฝนได้เต็มที่นัก เนื่องจากวัสดุที่ใช้ในปัจจุบันเป็นเพียงวัสดุกรองแสง เมื่อฝนตกเกิดปัญหาไป-มาระหว่างตู้ด้วยความลำบาก ข้อเสนอแนะจากการศึกษา ความทรุดโทรมของอาคารพักอาศัย ควรมีการจัดสรรงบประมาณและเจ้าหน้าที่ในการซ่อมบำรุง ปัญหาน้ำท่วม ระบบการระบายน้ำไม่มีประสิทธิภาพ ควรสำรวจเพื่อเปิดทางระบายน้ำในจุดที่ก่อปัญหา บ้านพักเรือนแถว ควรกำหนดจำนวนผู้เข้าพักให้สอดคล้องกับขนาดพื้นที่ หรือเพิ่มขนาดพื้นที่บ้านพักเมื่อมีการปลูกสร้างใหม่ รวมถึงการควบคุมดูแลอย่างเข้มงวดเพื่อไม่ให้มีการต่อเติม อาคารแฟลต ต้องอาศัยความร่วมมือร่วมใจ และให้ผู้ปกครองควบคุมดูแลความเป็นระเบียบ และควรมีการเตรียมพื้นที่ให้สอดคล้องกับจำนวนผู้ใช้ รวมถึงอาคารมีหลังคาคลุม เพื่อลดปัญหาเรื่องการต่อเติมโรงจอดรถที่ไม่เป็นระเบียบได้ บ้านพักตูรถไฟ ควรเปลี่ยนจากวัสดุกรองแสง มาเป็นวัสดุถาวร เช่น กระเบื้องลอนคู่ หรือสังกะสี