การพัฒนาแบบวัดลักษณะการคิดสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อสร้างและพัฒนาแบบวัดลักษณะการคิดสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 และหาความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะการคิดทั้ง 9 ลักษณะ ได้แก่ การคิดคล่อง การคิดหลากหลาย การคิดละเอียด การคิดชัดเจน การคิดถูกทาง การคิดอย่างมีเหตุผล การคิดกว้าง การคิดลึกซึ้ง และการคิดไกล โดยผู้วิจัยพัฒนาแบบวัดลักษณะการคิดตามกรอบแนวคิดด้านมิติลักษณะการคิดของ ทิศนา แขมมณี และคณะ (2540) และดำเนินการสร้างแบบวัดลักษณะการคิดตามแผนผังการสร้างของ ศิริชัย กาญจนวาสี (2540 อ้างถึงใน ทิศนา แขมมณี และคณะ 2540) ทั้งนี้ผู้วิจัยได้กำหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ กำหนดน้ำหนักเนื้อหาในการสร้างแบบวัด และทำการสร้างแบบวัดขึ้นจำนวน 2 ฉบับ ซึ่งเป็นข้อสอบแบบคิดและเขียนคำตอบ (supply type question) แล้วนำไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างรวม 2 ครั้ง จำนวน 127 คน และคัดเลือกข้อสอบที่ได้คุณภาพจำนวน 20 ข้อ รวมเป็นแบบวัดฉบับจริง ใช้เวลาในการทำแบบวัดทั้งสิ้น 60 นาที นำแบบวัดไปทดสอบกับกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดนครปฐม ในปีการศึกษา 2541 จำนวน 523 คน ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยายด้วยโปรแกรม SPSSPC+ และวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับสอง ด้วยโปรแกรมลิสเรล 8.10 ซึ่งได้ผลการวิจัยดังนี้ 1. แบบวัดมีความตรงเชิงโครงสร้างอยู่ในระดับ (chi2 = 110, P = 0.78, df = 98.34, GFI = 0.98 และ AGFI = 0.96) และความตรงตามเกณฑ์สัมพันธ์ระหว่างคะแนนของแบบวัดลักษณะการคิดกับคะแนนของแบบสอบการคิดวิจารณญาณ มีค่าอยู่ในช่วง 0.22-0.49 มีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ทุกค่า 2. ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยงแบบความสอดคล้องภายในของลักษณะการคิดทั้ง 9 ลักษณะ มีค่าอยู่ในช่วง 0.20-0.70 ความเที่ยงแบบสอบซ้ำ มีค่าอยู่ในช่วง 0.51-1.00 3. ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะการคิดทั้ง 9 ลักษณะ มีค่าอยู่ระหว่าง 0.12-0.56 มีนัยสำคัญที่ระดับ .01 คะแนนลักษณะการคิดคล่องกับการคิดหลากหลาย มีค่าความสัมพันธ์สูงสุด เท่ากับ 0.56 และคะแนนลักษณะการคิดละเอียดกับการคิดอย่างมีเหตุผล มีค่าความสัมพันธ์ต่ำสุด เท่ากับ 0.12