การตรวจสอบสภาพอาคารด้านสถาปัตยกรรม ตามกฎหมายควบคุมอาคาร : กรณีศึกษา อาคารโรงพยาบาล

Abstract

พระราชบัญญัติควบคุมอาคารฉบับที่ 3 พ.ศ. 2543 กำหนดให้เจ้าของอาคารบางประเภทจัดให้มีผู้ตรวจสอบสภาพอาคารด้านวิศวกรรม และด้านสถาปัตยกรรม เพื่อทำการตรวจสอบสภาพอาคารที่จำเป็นต่อการป้องกันภยันตรายต่างๆ โดยรวมถึงการป้องกันอัคคีภัยและความปลอดภัยด้านสุขอนามัย สิ่งแวดล้อม อาคารโรงพยาบาล ถึงแม้จะไม่อยู่ในอาคารที่ต้องมีการตรวจสอบ แต่โรงพยาบาลในปัจจุบันส่วนใหญ่เป็นอาคารสูงและอาคารขนาดใหญ่พิเศษเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นอาคารโรงพยาบาลจึงเข้าข่ายอาคารที่ต้องตรวจสอบ แต่ยังไม่มีหลักเกณฑ์ในการตรวจสอบที่ชัดเจน ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเลือกเป็นกรณีศึกษา การวิจัยนี้ดำเนินการโดยศึกษาหลักการและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องได้แก่ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอัคคีภัย กฎหมาย และมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง ขอบเขตงานด้านสถาปัตยกรรม หลักการตรวจความปลอดภัย ความปลอดภัยด้านสุขอนามัย สิ่งแวดล้อม พร้อมทั้งรวบรวมข้อมูลการปฏิบัติงานตรวจอาคารเพื่อการป้องกันและระงับอัคคีภัยและสุขอนามัย สิ่งแวดล้อมจากกรณีศึกษา อาคารโรงพยาบาลจำนวน 6 โรงพยาบาล รวมถึงข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ เพื่อสรุปและเสนอแนะหลักเกณฑ์สำคัญในการตรวจสอบอาคารโรงพยาบาล และสร้างตัวอย่างแบบฟอร์มบันทึกข้อมูลการตรวจตามวัตถุประสงค์ ทั้งนี้การรายงานผลการตรวจสอบจะเป็นการรายงานตามสภาพความเป็นจริงของอาคาร โดยไม่ประเมินเป็นระดับคะแนนความปลอดภัยของอาคาร ผลการวิจัยสรุปได้ว่า อาคารโรงพยาบาลที่เป็นอาคารสูง อาคารขนาดใหญ่พิเศษนั้นต้องมีการตรวจสอบตามกฎหมายตรวจสอบอาคาร แต่อาคารโรงพยาบาลต้องมีการเน้นการตรวจสอบระบบประกอบอาคารซึ่งมีผลต่อสุขอนามัย สิ่งแวดล้อมในอาคาร ซึ่งในแต่ละพื้นที่ของอาคารโรงพยาบาลที่ประกอบไปด้วย ส่วนให้บริการด้านการแพทย์ ส่วนพื้นที่ทางสัญจรหลัก พื้นที่แกนบริการ พื้นที่พิเศษ พื้นที่ภายนอกอาคาร ซึ่งแต่ละพื้นที่มีความต้องการการป้องกันและระงับอัคคีภัยแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับประเภทของพื้นที่และประเภทของผู้ใช้อาคาร ดังนั้นการตรวจสอบสภาพอาคารต้องตรวจสอบทุกพื้นที่ทั้งภายในและภายนอกอาคาร โดยจำแนกประเภทพื้นที่ได้ตามลักษณะการใช้พื้นที่ การตรวจสอบแต่ละพื้นที่ต้องคำนึงถึงหลักสำคัญของความปลอดภัยจากอัคคีภัยและสุขอนามัย สิ่งแวดล้อม โดยตรวจองค์ประกอบของอาคารเฉพาะที่เป็นงานด้านสถาปัตยกรรมสิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบในการตรวจสอบคือ ความปลอดภัยในด้านสุขอนามัย สิ่งแวดล้อม ความปลอดภัยในการใช้อาคารทั้งจากบุคคลภายนอกและบุคลากรในโรงพยาบาล และแผนการอพยพเมื่อเกิดเหตุอัคคีภัย นอกจากนั้น ผู้วิจัยมีข้อสังเกตว่า การดำเนินการกิจการโรงพยาบาลส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นอาคารหลังเดียว แต่มีหลายๆอาคารรวมใช้งานต่อเนื่องในพื้นที่เดียวกัน ดังนั้นการตรวจอาคารต้องมีการตรวจทุกหลังไม่ตรวจเฉพาะอาคารสูง อาคารขนาดใหญ่ และการตรวจนั้นต้องคำนึงถึงระบบประกอบอาคารที่มีผลต่อสุขอนามัย สิ่งแวดล้อม รวมกับการตรวจเกี่ยวกับแผนการอพยพในกรณีที่เกิดเหตุที่ต้องมีการอพยพผู้ใช้ทุกประเภท