ปัจจัยกำหนดการตัดสินใจเลือกซื้อคอมพิวเตอร์

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดมุ่งหมาย 2 ประการ ประการแรก คือ เพื่อศึกษาปัจจัยที่กำหนดการตัดสินใจเลือกซื้อคอมพิวเตอร์ ระหว่างคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ (PC or Desktop) กับคอมพิวเตอร์แบบกระเป๋าหิ้ว (Notebook or Laptop) ประการที่สอง คือ เพื่อศึกษาการเลือกร้านค้าของผู้บริโภคคอมพิวเตอร์ทั้งสองประเภท โดยให้ผู้บริโภคในแต่ละประเภทเลือกร้านค้า ระหว่าง ร้านขายคอมพิวเตอร์ทั่วไป ซึ่งขายทั้งชิ้นส่วนคอมพิวเตอร์และคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป กับร้านคอมพิวเตอร์ที่ขายเฉพาะเครื่องคอมพิวเตอร์สำเร็จรูปแบบ Brand Name การศึกษาจะเก็บข้อมูลจากแบบสอบถามผู้บริโภคจำนวน 359 ตัวอย่าง ผู้ประกอบการ 120 ตัวอย่าง ในกรุงเทพมหานคร ปี พ.ศ. 2545 โดยใช้แบบจำลองลอจิตในการวิเคราะห์ข้อมูล จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าปัจจัยที่กำหนดการเลือกซื้อระหว่างคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ และคอมพิวเตอร์แบบกระเป๋าหิ้ว คือ เพศ อาชีพ รายได้ ลักษณะการจ่ายเงิน (สดหรือผ่อน) ราคาคอมพิวเตอร์ และลักษณะการซื้อ (ซื้อเป็นเครื่องแรกหรือไม่) โดยปัจจัยที่ทำให้ผู้บริโภคมีความน่าจะเป็นที่จะซื้อคอมพิวเตอร์แบบกระเป๋าหิ้วเพิ่มขึ้น ได้แก่ เพศหญิง ต้องการจ่ายเงินผ่อน ตั้งใจจะซื้อคอมพิวเตอร์ในราคาสูง และไม่ได้ซื้อคอมพิวเตอร์เป็นเครื่องแรก ในแบบจำลองแต่ละกลุ่มอาชีพนั้นปัจจัยแต่ละตัวจะมีความสำคัญต่างกันออกไป ตัวอย่างเช่น ผู้บริโภคกลุ่มที่มีรายได้ประจำที่แน่นอน ได้แก่ ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ และพนักงานบริษัทเอกชน ราคาจะมีนัยสำคัญในการเปลี่ยนการเลือกซื้อระหว่างคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะเป็นคอมพิวเตอร์กระเป๋าหิ้ว ในขณะที่ผู้บริโภคกลุ่มอื่นราคาจะไม่ผลต่อการเลือกซื้อ เป็นต้น นอกจากนั้นยังพบอีกว่าในกลุ่มผู้บริโภคมีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนต่ำกว่า 30,000 บาท ผู้บริโภคจะไม่เปลี่ยนการบริโภคจากคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะเป็นคอมพิวเตอร์กระเป๋าหิ้ว แม้จะมีรายได้เพิ่มขึ้น ขณะที่การเลือกประเภทคอมพิวเตอร์ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายตัว แต่ในการเลือกร้านคอมพิวเตอร์แล้ว พบว่ามีตัวแปรเพียง 2 - 3 ตัวเท่านั้นที่มีนัยสำคัญทางสถิติในการอธิบาย กล่าวคือ เพศ รายได้ และรูปแบบการจ่ายเงิน โดยไม่ว่าจะเป็นกลุ่มบริโภคคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ หรือกลุ่มผู้บริโภคคอมพิวเตอร์กระเป๋าหิ้ว ปัจจัยที่ทำให้ผู้บริโภคมีความน่าจะเป็นเพิ่มขึ้นที่จะซื้อคอมพิวเตอร์ร้านขายคอมพิวเตอร์ Brand Name คือ เพศหญิง และการจ่ายเงินผ่อน นอกจากเป็นกลุ่มผู้บริโภคคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะนั้นมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนจากการซื้อคอมพิวเตอร์ร้านทั่วไปเป็นเป็นร้านคอมพิวเตอร์ Brand name เพิ่มขึ้น เมื่อผู้บริโภคมีรายได้เพิ่มขึ้น แต่ในกลุ่มผู้บริโภคคอมพิวเตอร์กระเป๋าหิ้วแนวโน้มในการเลือกร้านคอมพิวเตอร์ตามรายได้ที่เพิ่มขึ้นนั้นไม่ชัดเจน จากผลการวิเคราะห์แสดงให้เห็นว่ากลุ่มผู้บริโภคที่แตกต่างกันจะมีความหลากหลายทั้งในการเลือกประเภทคอมพิวเตอร์และการเลือกร้านขายคอมพิวเตอร์ที่ต่างกันดัวย ดังนั้นหากผู้ประกอบการต้องการทำตลาดคอมพิวเตอร์ในประเทศควรที่จะแบ่งกลุ่มย่อยให้ชัดเจน ยิ่งกว่านั้นหากรัฐบาลจะสนับสนุนการเรียนรู้ด้วยคอมพิวเตอร์ หรือสนับสนุนการบริโภคคอมพิวเตอร์ อย่างเช่น "คอมพิวเตอร์เอื้ออาทร" ควรจัดให้คอมพิวเตอร์หลายระดับ หลายราคาเพื่อสนองต่อความต้องการของผู้บริโภคในแต่ละกลุ่มอย่างทั่วถึง