ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถทางการสื่อสารภาษาอังกฤษของนักเรียนโปรแกรมภาษาอังกฤษ : พหุกรณีศึกษา

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความสามารถทางการสื่อสารภาษาอังกฤษของนักเรียน 2) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถทางการสื่อสาร และ 3) ศึกษาแนวทางพัฒนาความสามารถทางการสื่อสาร คัดเลือกกรณีศึกษาจากโรงเรียนที่จัดการสอนแบบ English program มากกว่า 2 ปี ในเขตกรุงเทพมหานครและเขตภูมิภาคอย่างละ 1 แห่ง ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย หัวหน้าโครงการ ครูผู้สอนชาวต่างชาติ ครูร่วมสอนชาวไทยและนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ดำเนินการวิจัยโดยแบ่งการศึกษาภาคสนามเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ศึกษาสภาพทั่วไปของโรงเรียนและการดำเนินโครงการ English program 2) ศึกษาบรรยากาศการเรียนการสอนและความสามารถทางการสื่อสารของนักเรียน 3) ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลใน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านนักเรียน ด้านครู ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและบรรยากาศในชั้นเรียนและด้านโรงเรียน 4) ศึกษาแนวทางการพัฒนาความสามารถทางการสื่อสาร เครื่องมือที่ใช้รวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม และแบบสอบถามความสามารถทางการสื่อสาร การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์แบบอุปนัย (Analytic analysis) และการเปรียบเทียบข้อมูลข้ามกลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า 1) ความสามารถทางการสื่อสารของนักเรียนในภาพรวมอยู่ในระดับค่อนข้างดี 2) ปัจจัยที่ส่งผลที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนการสอนในชั้นเรียน (Classroom based factors) ด้านนักเรียน ได้แก่ ความเอาใจใส่ต่อการเรียนและการฝึกฝนทั้งในและนอกชั้นเรียน ความร่วมมือในกิจกรรมต่างๆ และความกล้าแสดงออก ด้านครู ได้แก่ เทคนิคการสอนที่หลากหลาย การกระตุ้นให้นักเรียนปฏิสัมพันธ์และกล้าแสดงออก และการสร้างบรรยากาศที่สนุกและเป็นกันเอง ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ได้แก่ ความหลากหลายของกิจกรรม การส่งเสริมการพัฒนาความสามารถทางการสื่อสาร และการเปิดโอกาสให้มีส่วนร่วม บรรยากาศชั้นเรียนทางกายภาพ ได้แก่ สภาพชั้นเรียนที่เหมาะสม และทางจิตใจ ได้แก่ ความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครูและนักเรียน และบรรยายกาศการเรียนการสอนที่ผ่อนคลายไม่ตึงเครียด ด้านโรงเรียน ได้แก่ การสนับสนุนด้านสื่ออุปกรณ์และแหล่งเรียนรู้ การบริหารจัดการที่ดีและเห็นความสำคัญของการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ และการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ส่วนปัจจัยอื่นๆ ที่ค้นพบเพิ่มเติม ด้านนักเรียน ได้แก่ ความชอบและถนัดทางภาษาอังกฤษ การสนับสนุนจากครอบครัว พื้นความรู้เดิมและการเรียนเสริมพิเศษ ด้านครู ได้แก่ คุณวุฒิที่ตรงกับวิชาที่สอน ความเชี่ยวชาญรอบรู้ ความเอาใจใส่และรับผิดชอบต่อการสอน ด้านโรงเรียน ได้แก่ การเสริมสร้างหลักสูตรภาษาอังกฤษให้เข้มข้น และการดูแลกระบวนการคัดเลือกและคุณภาพของครู 3) แนวทางพัฒนาความสามารถ ได้แก่ นักเรียนต้องเอาใจใส่ต่อการเรียน ให้ความร่วมมือในกิจกรรมต่างๆ กระตือรือร้นที่จะสื่อสารโต้ตอบ กล้าแสดงออกและฝึกฝนเพิ่มเติมด้วยตนเองอย่างจริงจัง ครูต้องสามารถวางแผนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ จัดกิจกรรมได้หลากหลาย และสร้างบรรยากาศการเรียนการสอนที่สนุกสนานผ่อนคลาย กิจกรรมการเรียนการสอนต้องหลากหลาย เน้นที่ทักษะการสื่อสาร สร้างความมั่นใจและความกล้าแสดงออกของนักเรียน ชั้นเรียนต้องมีสภาพและบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ส่วนโรงเรียนต้องดูแลกระบวนการคัดเลือกครูและคุณภาพของครู และส่งเสริมให้นักเรียนใช้บริการแหล่งเรียนรู้.