พัฒนาการการสอนสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาในประเทศไทย

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1.เพื่อศึกษาข้อมูลที่เกี่ยวกับการพัฒนาการสอนสังคมศึกษาในประเทศไทย ในด้านหลักสูตร วัตถุประสงค์ เนื้อหาวิชา แบบเรียน สื่อการเรียนการสอน กระบวนการเรียนการสอนและการประเมินผล 2.เพื่อเปรียบเทียบการสอนสังคมศึกษาของไทยในอดีตและปัจจุบัน ซึ่งเริ่มตั้งแต่การศึกษายังไม่เป็นแบบแผน (สมัยสุโขทัยถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น) จนถึงสมัยการศึกษาที่มีแบบแผน (สมัยรัชการที่ 5 ถึงสมัยปัจจุบัน) วิธีดำเนินการวิจัย การดำเนินการวิจัย ใช้วิธีศึกษาค้นคว้าจากหนังสือ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้วนำมาวิเคราะห์และสรุปผลเสนอในรูปความเรียง ผลการวิจัย งานที่วิจัยนี้ได้ศึกษาพัฒนา การสอนสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาในประเทศไทย เริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 1826 จนถึงปี พ.ศ.2524 ปรากฏว่าการเรียนการสอนสังคมศึกษา ปรากฏครั้งแรกในหลักสูตรการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2438 และได้มีการปรับปรุงเรื่อยมา ทั้งในด้านหลักสูตร หนังสือเรียน กระบวนการเรียนการสอน และการประเมินผลการเรียนการสอนสอนระยะเวลาที่ใช้หลักสูตรแต่ละหลักสูตรแตกต่างกันไปไม่แน่นอน ในระยะแรกการเรียนการสอนจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับการศึกษาพงศาวดารภูมิศาสตร์กายภาพและภูมิศาสตร์ภูมิภาค ต่อมาได้ได้มีการเพิ่มวิชาจรรยาซึ่งในภายหลังขยายเป็นวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม วีการสอนใช้วิธีบรรยายครูเป็นศูนย์กลางการเรียน วัดผลการเรียนโดยการสอบปากเปล่า และการสอบข้อเขียน อย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสอบปากเปล่าและสอบข้อเขียนด้วย การสอบข้อเขียนเป็นการทำสอบแบบที่เรียกในปัจจุบันว่าข้อสอบแบบอัตนัย การเรียนการสอนสังคมศึกษาของไทยในระดับมัธยมศึกษาที่นับได้ว่ามีการพัฒนามากที่สุดคือ หลักสูตรที่ใช้ในปัจจุบัน (ฉบับ พ.ศ. 2524) ซึ่งได้มีการปรับปรุงเป็นโครงการใหญ่ในด้านวัตถุประสงค์ เนื้อหาสาระหนังสือเรียน สื่อการเรียนการสอน กระบวนการเรียนการสอน และการประเมินผลการเรียนการสอน จากการศึกษาพัฒนาการการสอนสังคมศึกษานี้พบว่า จุดมุ่งหมายสังคมศึกษานั้น มุ่งพัฒนาความเป็นพลเมืองดีของนักเรียนตลอดมา นับตั้งแต่การศึกษาอย่างไม่เป็นแบบแผนจนถึงสมัยปัจจุบัน หากแต่ขยายขอบเขตของความเป็นพลเมืองดีของชุมชน ไปสู่การเป็นพลเมืองดีของชาติและโลก เกี่ยวกับหนังสือซึ่งมีเพิ่มขึ้นมาทั้งด้านปริมาณและคุณภาพ เพื่อให้สอดคล้องกับการขยายเนื้อหาสาระในหลักสูตรที่มีการเพิ่มเติมรายวิชาและมีการบูรณาการแนวคิดของวิชาในหมวดสังคมศาสตร์มากขึ้น เพื่อขยายโลกทัศน์เกี่ยวกับชุมชนไปสู่โลกกว้าง ดังนั้นกระบวนการเรียนการสอนจึงได้พัฒนาจากการที่ครูเป็นศูนย์กลาง เป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้เป็นการสอนให้ผู้เรียนรู้วิชาการศึกษา ค้นคว้าด้วยตนเอง เพื่อค้นพบคำตอบเกี่ยวกับเรื่องราวใหม่ ๆ และให้ทันกับความเจริญก้าวหน้าของโลกทางวิทยาการและเทคโนโลยี และฝึกให้นักเรียนคิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาได้ จึงมีการใช้สื่อการสอนชนิดต่าง ๆ อย่างกว้างขวาง อาจกล่าวได้ว่าทุกสิ่งทุกอย่างที่ปรากฏในชีวิตประจำวัน อาจนำมาดัดแปลงใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน วิชาสังคมศึกษาได้เกือบทั้งสิ้น การวัดและประเมินผลการเรียนการสอนสังคมศึกษา ได้ขยายจากการวัดความรู้ความจำ เป็นการประเมินผลพัฒนาของผู้เรียนให้ครบถ้วนทั้งด้านพุทธิพิสัย ทักษะพิสัยและเจตพิสัย