ผลของนโยบายส่งเสริมการลงทุน ฉบับที่ 3 (พ.ศ. 2544) ของคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) ที่มีต่อตลาดแรงงานในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน

Abstract

วิเคราะห์ผลของนโยบายส่งเสริมการลงทุนเขต 3 พิเศษ ที่มีต่อตลาดแรงงานภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน โดยเริ่มจากการวิเคราะห์หาพื้นที่ที่มีการกระจุกตัวของโรงงานอุตสาหกรรม ประเภทที่ได้รับการสนับสนุนจาก BOI และใช้พื้นที่ดังกล่าวในการอธิบายรูปแบบและการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานในช่วงก่อนและหลังได้รับสิทธิประโยชน์ เขตส่งเสริมการลงทุน 3 พิเศษ การศึกษาครั้งนี้ได้วิเคราะห์นโยบายของคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน 3 พิเศษ ที่ส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจและการจ้างงานของระดับประเทศ ระดับภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน โดยใช้ข้อมูลต่างๆ เช่น ผลิตภัณฑ์มวลรวมประเทศ มูลค่าเงินลงทุน อัตราการจ้างงาน เป็นต้น และได้วิเคราะห์ลักษณะอุตสาหกรรมในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน เพื่อสรุปหาพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากนโยบายส่งเสริมการลงทุน 3 พิเศษมากที่สุดโดยวิเคราะห์จากจำนวนโรงงาน จำนวนแรงงานและจำนวนเงินลงทุน ในการวิเคราะห์ครั้งนี้ได้ใช้วิธีการทางสถิติ คือ การวิเคราะห์ตารางไขว้ (crosstab) และการหาค่า สหสัมพันธ์ (correlation) เป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า จังหวัดมหาสารคามเป็นจังหวัดที่มีการกระจุกตัวของโรงงานอุตสาหกรรมประเภทที่ได้รับการสนับสนุนจาก BOI มากที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมสิ่งทอและตัดเย็บเสื้อผ้าสำเร็จรูป ทำให้ตลาดแรงงานในจังหวัดมหาสารคามมีการเปลี่ยนแปลงของอุปสงค์แรงงาน คือมีความต้องการแรงงานภาคอุตสาหกรรมเพิ่มมากขึ้น โดยลักษณะแรงงานที่ต้องการคือ ไม่จำกัดเพศ ไม่จำกัดอายุ การศึกษารับตั้งแต่ระดับประถมขึ้นไป ต้องการแรงงานในตำแหน่งตัดเย็บมากที่สุด ได้รับค่าจ้างตามอัตราค่าจ้างขั้นต่ำของจังหวัด ซึ่งโรงงานอุตสาหกรรมในพื้นที่ศึกษายังคงมีความต้องการแรงงานเพิ่ม จำนวน 3,000 อัตรา เนื่องจากในปัจจุบันแรงงานในอุตสาหกรรมสิ่งทอและตัดเย็บเสื้อผ้าสำเร็จรูปนั้น แรงงานส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงอายุระหว่าง 25-31 ปี จบการศึกษาระดับประถมและมัธยมศึกษาและเป็นแรงงานที่ปฎิบัติงานในตำแหน่งตัดเย็บ ได้รับค่าจ้างเป็นรายวันคือ 154 บาท ซึ่งแรงงานกลุ่มนี้เป็นเพียงกลุ่มอุปทานส่วนหนึ่งของพื้นที่ เท่านั้น สาเหตุที่อุปทานแรงงานในพื้นที่ไม่ได้เข้าสู่โรงงานอุตสาหกรรมตัดเย็บเสื้อผ้าสำเร็จรูปทั้งหมด เนื่องจากค่าแรงที่ได้รับค่อนข้างถูก ทำให้ไม่สามารถสร้างแรงจูงใจให้กับแรงงานได้ แรงงานในอุตสาหกรรมนี้ จึงเป็นเพียงแรงงานที่สามารถเดินทางมายังโรงงานอุตสาหกรรมได้อย่างสะดวก นอกจากนี้อุปทานแรงงานส่วนหนึ่งก็เลือกที่จะไปทำงานยังพื้นที่อื่น ที่ได้รับค่าตอบแทนมากกว่า เช่น กรุงเทพมหานครและปริมณฑล จึงเป็นสาเหตุให้ในพื้นที่ศึกษายังคงขาดแคลนแรงงานในโรงงานอุตสาหกรรมสิ่งทอและตัดเย็บเสื้อผ้าสำเร็จรูป