การสร้างคำและการใช้คำไทยในมหาชาติคำหลวง

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้วิจัยมุ่งศึกษาเรื่อง การสร้างคำ การใช้คำ ความหมายของคำบางคำ และสำนวนบางสำนวนในมหาชาติคำหลวง โดยศึกษาเปรียบเทียบกับภาษาในสมัยปัจจุบัน ข้อมูลที่นำมาศึกษานั้นเก็บรวบรวมจากหนังสือมหาชาติคำหลวงที่เป็นสำนวนเก่า 7 กัณฑ์ ซึ่งเชื่อว่าแต่งในสมัยอยุธยา คือกัณฑ์ทศพร กัณฑ์วนประเวศน์ กัณฑ์ชูชก กัณฑ์มหาพน กัณฑ์กุมาร กัณฑ์มหาราช และกัณฑ์นครกัณฑ์ผลการวิจัยได้เสนอเป็น 6 บท คือ บทที่หนึ่ง เป็นบทนำกล่าวถึงความเป็นมาและขอบเขตของการวิจัย บทที่สอง กล่าวถึงการสร้างคำแบบต่าง ๆ 4 แบบในมหาชาติคำหลวง ได้แก่ คำแผลง คำซ้ำ คำซ้อน และคำราชาศัพท์ บทที่สาม กล่าวถึงการใช้คำในหมวดคำต่างๆ บางหมวด ได้แก่ หมวดคำสรรพนาม คำลักษณะนาม คำบุพบท คำเชื่อม และคำปฏิเสธ การศึกษาความหมายของคำซึ่งเสนอไว้ในบทที่สี่ ได้แบ่งคำตามลักษณะของความหมายออกเป็น 5 พวกคือ (1) คำที่เป็นคำเดียวกับปัจจุบัน แต่มีความหมายต่างกัน (2) คำที่เป็นคำเดียวกับปัจจุบัน มีความหมายเหมือนกัน แต่การใช้ต่างกัน (3) คำที่มีรูปคล้ายกับปัจจุบัน แต่มีความหมายเหมือนกัน (4) คำที่ยังคงมีใช้ในภาถิ่นปัจจุบัน และ (5) คำในมหาชาติคำหลวงที่ไม่มีใช้ในปัจจุบัน บทที่ห้า ว่าด้วยการใช้สำนวนในมหาชาติคำหลวง ได้แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ (1) สำนวนที่ยังคงมีใช้อยู่ในสมัยปัจจุบัน แต่มีส่วนประกอบบางส่วนเปลี่ยนรูปไป (2) สำนวนที่มีใช้ในภาษาถิ่น (3) สำนวนที่มีใช้เฉพาะในมหาชาติคำหลวง (4) สำนวนเปรียบเทียบ 4 ประเภท คือ อุปมา อุปลักษณ์ติพจน์ และปุคลาธิษฐาน และบทที่หก เป็นบทสรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะ