การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างตลาดภายหลังการใช้ข้อตกลงการค้าเสรีอาเซียน-จีน

Abstract

การจัดทำข้อตกลงการค้าเสรีอาเซียน-จีน อาจก่อให้เกิดผลกระทบกับภาคอุตสาหกรรมการผลิตไทยในหลายๆด้าน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างตลาดสินค้าภายในประเทศไทย จากการดำเนินการข้อตกลงฯดังกล่าว โดยนำแบบจำลองของ Clausing (2001) มาใช้ศึกษาการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการค้าของไทย โดยทำการวิเคราะห์ข้อมูลในช่วงปี 2003-2008 และนำแบบจำลองของ Levy (1985) มาประยุกต์ใช้ในการศึกษา ปัจจัยกำหนดการเปลี่ยนแปลงอัตราการกระจุกตัว นอกจากนี้ผู้วิจัยยังทำการสัมภาษณ์ตัวแทนสมาคมผู้ประกอบการผลิตในอุตสาหกรรมการผลิตไทยเพิ่มเติมอีกด้วย ผลการศึกษาพบว่า การลดภาษีตามข้อตกลงฯส่งผลให้การนำเข้าสินค้าจากประเทศจีนเพิ่มสูงขึ้น และอัตราการเติบโตของค่าใช้จ่ายในการขายและบริการของผู้ประกอบการไทยที่เพิ่มสูงขึ้นก็ส่งผลให้อัตราการกระจุกตัวของผู้ประกอบการสี่รายแรกลดลง ผลจากการศึกษาเชิงคุณภาพพบว่า ข้อตกลงการค้าเสรีฯส่งผลให้สินค้าเกรดล่างจากจีนเข้ามาแย่งส่วนแบ่งทางการตลาดไทยมากขึ้น ในขณะเดียวกันผู้ประกอบการไทยก็ได้รับประโยชน์จากการนำเข้าวัตถุดิบจากจีนได้ถูกลง ดังนั้นในระยะสั้นผู้ประกอบการผลิตไทยควรหันมาเน้นการผลิตสินค้าคุณภาพเกรดปานกลางถึงเกรดสูง และพยายามรักษามาตรฐานของสินค้าในระยะยาว ด้านรัฐบาลควรจัดทำแผนงานเพื่อเพิ่มพูนศักยภาพในการแข่งขันภายในประเทศ โดยพยายามพัฒนาทักษะฝีมือแรงงาน และสนับสนุนด้านการวิจัยและพัฒนา ในนโยบายระยะยาว