หลักเกณฑ์การพิจารณาการออกพันธบัตรของการไฟฟ้าฝ่ายผลิต แห่งประเทศไทย

Abstract

การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เป็นรัฐวิสาหกิจประเภทสาธารณูปโภคจัดตั้งขึ้นโดยพระราชบัญญัติการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2511 เป็นกิจการที่มีความต้องการเงินทุนระยะยาวสูงมาก จนกำไรสุทธิจากการดำเนินงานไม่เพียงพอกับความต้องการ จำเป็นต้องกู้เงินเป็นจำนวนมากตลอดมา ซึ่งในด้านเงินบาทต้องกู้จากงบประมาณแผ่นดิน แต่เนื่องจากงบประมาณแผ่นดินมีจำนวนจำกัด รัฐบาลจึงมีนโยบายให้การไฟฟ้าฝ่ายผลิตๆ หาเงินทุนภายในประเทศด้วยการออกพันธบัตร การออกพันธบัตรเป็นงานที่ค่อนข้างซับซ้อนยุ่งยาก และต้องอยู่ภายในขอบเขตกฎหมาย การออกพันธบัตรการไฟฟ้าฝ่ายผลิตๆ มีหลักการและวิธีการคล้ายคลึงกับพันธบัตรรัฐบาล และอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลซึ่งจัดตั้งคณะเจ้าหน้าที่ชุดหนึ่งเป็นผู้พิจารณากำหนดเวลาจำหน่าย วงเงินที่ควรออกในระยะใดระยะหนึ่งและอัตราดอกเบี้ยในเวลานั้นๆ พันธบัตรการไฟฟ้าฝ่ายผลิตๆ มีคุณลักษณะด้อยกว่าพันธบัตรรัฐบาลหลายประการ จึงจำเป็นที่จะต้องใช้สิ่งจูงใจอย่างอื่นทดแทน การจำหน่ายพันธบัตรใช้วิธีจำหน่ายเป็นการทั่วไป โดยการไฟฟ้าฝ่ายผลิตๆ ดำเนินการจำหน่ายเอง ซึ่งปรากฏว่ามีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการมอบหมายให้สถาบันการเงินอื่นจัดการให้ผลจากการออกพันธบัตรการไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ ทางด้านความสนใจของผู้ลงทุนและตลาดหลักทรัพย์ปรากฏว่าเป็นที่น่าพอใจ ทางด้านต้นทุนของเงินลงทุนปรากฏว่าต้นทุนของเงินทุนจากการออกพันธบัตรสูงกว่าต้นทุนของเงินทุนจากแหล่งที่เคยจัดหาอยู่เดิม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ ใช้เงินทุนจากพันธบัตรในการลงทุนขยายการผลิตตามงบประมาณรายจ่าย การไถ่ถอนพันธบัตร การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ มีนโยบายที่จะไถ่ถอนเมื่อครบกำหนดซึ่งจะใช้เงินรายได้ในปีที่ครบกำหนดนั้นชำระโดยมิได้มีการจัดสรรเงินทุนสำรองสำหรับใช้หนี้ไว้ล่วงหน้า จากผลการศึกษามีความเห็นว่า รัฐบาลควรช่วยหาวิธีเพิ่มเงินทุนให้การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ จากทางอื่นนอกจากการกู้ยืมอย่างเดียว ซึ่งอาจทำได้โดยการปรับปรุงรายได้ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ หรือให้ความอุดหนุนด้านต่างๆ มากขึ้น รัฐบาลควรวางนโยบายในเรื่องพันธบัตรของรัฐวิสาหกิจให้แน่ชัดว่า จะให้มีฐานะอย่างไร เพื่อที่พันธบัตรรัฐวิสาหกิจจะได้สามารถจำหน่ายได้คล่องกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน รัฐบาลควรหาทางแก้ไขความล่าช้าและปัญหาที่เกิดจากการให้คณะเจ้าหน้าที่เป็นผู้พิจารณารายละเอียดการออกพันธบัตร รัฐบาลควรหาสาเหตุการที่ตลาดเงินทุนมีเงินไม่พอกับความต้องการเงินทุนทั้งประเทศในปี 2519 และหาทางแก้ไขตลอดจนวิเคราะห์ผลของการที่รัฐบาลกู้เงินจากต่างประเทศแล้วนำมาใช้ให้รัฐวิสาหกิจต่างๆ กู้แทนที่จะให้ออกพันธบัตรธนาคารแห่งประเทศไทยควรจะรับซื้อพันธบัตรรัฐวิสาหกิจที่ขายไม่หมด ถ้าธนาคารแห่งประเทศไทยจะรับเป็นศูนย์จัดจำหน่ายพันธบัตรรัฐวิสาหกิจ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ ควรจะลองออกพันธบัตรที่มีอายุเกินกว่า 5 ปี ควรกำหนดอัตราส่วนเงินทุนจากแหล่งต่างๆ ให้อยู่ในปริมาณที่จะเป็นประโยชน์ทั้งทางด้านต้นทุนเงินทุนและผลทางเศรษฐกิจของประเทศไทย และควรจัดสรรเงินทุนสำรองสำหรับใช้หนี้เพื่อเตรียมไว้สำหรับไถ่ถอนพันธบัตรเมื่อครบกำหนด