ความคิดเห็นของครูสังคมศึกษาเกี่ยวกับบทบาทของตนในการพัฒนาชุมชน

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของครูสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาเกี่ยวกับบทบาทของตนในการพัฒนาชุมชนทางด้านสังคม ทางด้านเศรษฐกิจ ทางด้านการศึกษาและทางด้านการเมือง 2. เพื่อศึกษาบทบาทของครูสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษา ในการปลูกฝังค่านิยมของชุมชนแก่นักเรียน ได้แก่ค่านิยมทางด้านศีลธรรมจรรยา ขนบธรรมเนียมประเพณี ความเสียสละ การบำเพ็ญประโยชน์ การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน 3. เพื่อศึกษาความคิดเห็นของครูสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาเกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนทั่วๆไปของไทย 4 . เพื่อศึกษาความคิดเห็นของครูสังคมศึกษาระดับมัธยมศึกษาเกี่ยวกับวิธีการแก้ไขปัญหาของชุมชน วิธีดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยได้สร้างแบบสอบถามจำนวน 1 ชุด ประกอบด้วยแบบเลือกตอบ แบบมาตราส่วนประเมินค่า และแบบปลายเปิด เพื่อสอบถามครูสังคมศึกษา จำนวน 285 คนในโรงเรียนมัธยมศึกษาของรัฐบาลในเขตการศึกษา 8 จำนวน 24 โรง แบบสอบถามที่ได้รับคืนจากครูสังคมศึกษาคิดเป็นร้อยละ 94.39 ผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้มาด้วยการหา ค่าร้อยละ มัชฌิมเลขคณิต ([mean]) และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน( S.D. ) แล้วนำเสนอในรูปตารางและอธิบายประกอบ ผลการวิจัย ผลการวิจัยปรากฏดังนี้ 1. ความคิดเห็นเกี่ยวกับบทบาทของครูสังคมศึกษาในการพัฒนาชุมชนทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การศึกษาและการเมือง ปรากฏว่า ครูสังคมศึกษามีความคิดเห็นอยู่ในระดับปานกลางในบทบาทด้านการวางแผนครอบครัว การช่วยเหลือชุมชนในการพัฒนาทางด้านอาชีพ การศึกษา การคมนาคม การสื่อสาร สุขภาพอนามัย ตลอดจนให้ความร่วมมือในการรักษาความปลอดภัย แต่ความคิดเห็นของครูสังคมศึกษาอยู่ในระดับมากเกี่ยวกับการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตย การชี้แจงให้นักเรียนและประชาชนเข้าใจกลไกการทำงานของรัฐบาล การเผยแพร่ความรู้ด้วยการเขียน การพูด การวิจัยในเรื่องการเป็นสมาชิกที่ดีของท้องถิ่น การให้ข่าวสารของรัฐบาลแก่ประชาชน การกระตุ้นให้นักเรียนและประชาชนรู้จักใช้สิทธิและหน้าที่ในฐานะพลเมืองดี การร่วมมือกับผู้ปกครองสอนให้นักเรียนประหยัด เป็นคนดีมีคุณธรรม มีความรับผิดชอบในหน้าที่และมีความสัมพันธ์ที่ดีกับชุมชน และการสนับสนุนการผลิตและการใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น 2. เกี่ยวกับบทบาทของครูสังคมศึกษาในการปลูกฝังค่านิยมของชุมชนแก่นักเรียน ครูสังคมศึกษามีความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก อาทิเช่น ในเรื่องค่านิยมทางด้าน ความรับผิดชอบ ความเสียสละ ความมีเหตุผล ความขยันหมั่นเพียร การพัฒนาตนเอง ความเชื่อมั่นในการปกครองระบอบประชาธิปไตย การยอมรับในความสามารถของบุคคลอื่น และเห็นคุณค่าของความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี เป็นต้น 3. เกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนของไทย ครูสังคมศึกษามีความคิดเห็นอยู่ในระดับมากในปัญหาทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การศึกษาและการเมือง 4. ครูสังคมศึกษาให้ข้อเสนอแนะว่า ปัญหาที่เกิดขึ้นในชุมชนของไทยเป็นปัญหาของบุคคลในชุมชนนั้น ดังนั้นการแก้ปัญหาจึงต้องใช้ประชาชนในชุมชนนั้นเป็นหลักในการดำเนินงานร่วมกับทางราชการ วิธีการแก้ปัญหาที่ตรงจุด คือการให้การศึกษาที่ถูกต้องแก่ประชาชนทั้งทางการศึกษาในระบบโรงเรียน และการศึกษานอกระบบโรงเรียน โดยมุ่งเน้นการเปลี่ยนค่านิยมเก่าๆที่ล้าสมัยการแก้ปัญหาทั้งทางการเมือง สังคม เศรษฐกิจนั้น ต้องทำไปพร้อมๆกันโดยมีการวางแผนและมีเป้าหมายที่ชัดเจนแน่นอน ครูสังคมศึกษามีความคิดเห็นว่า การที่จะสามารถเข้าไปพัฒนาชุมชนให้ได้ผลเต็มที่นั้นควรจะลดชั่วโมงการสอนของครูให้น้อยลงเพื่อที่ครูจะได้มีเวลาช่วยเหลือสังคมภายนอกมากขึ้น และควรปรับปรุงหลักสูตรสังคมศึกษาให้สอดคล้องกับสภาพสังคมปัจจุบัน ครูสังคมศึกษาเห็นว่าสามารถช่วยพัฒนาชุมชนได้หลายทาง และที่สำคัญที่สุดคือทางด้านการศึกษา การพัฒนาจิตใจ การให้คำปรึกษาแก่ชุมชนและความรู้ความเข้าใจและการปฏิบัติงานตามระบอบประชาธิปไตย อุปสรรคที่ทำให้ครูไม่สามารถมีบทบาทในการพัฒนาชุมชนมาก ได้แก่หาเวลาและโอกาสได้ยาก ขาดการสนับสนุนจากผู้บังคับบัญชาและหน่วยงานราชการ ขาดเงินและปัญหาจากตัวครูเอง คือมีภาระรับผิดชอบต่อครอบครัวมาก ขาดความรู้ความสามารถที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาชุมชนและครูไม่ใช่บุคคลที่มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ในท้องถิ่น