การประยุกต์พุทธธรรมในการบริหารการศึกษาด้านบุคลากร

Abstract

วัตถุประสงค์ 1. เพื่อชี้ให้เห็นว่าหลักธรรมในพระพุทธศาสนาบางประการใช้ในการบริหารการศึกษาด้านบุคลากรได้เป็นอย่างดี เช่น สติ-สัมปชัญญะ และ หิริ – โอตตัปปะใช้ในการปกครองตนเอง 2. เพื่อส่งเสริมให้มีการศึกษาเล่าเรียนหลักธรรมในพระพุทธศาสนาสำหรับใช้เป็นรากฐานของการบริหารการศึกษา ด้านบุคลากรในด้านต่างๆ เช่น การปกครองผู้ใต้บังคับบัญชา และการเสริมสร้างสัมพันธภาพกับผู้ใต้บังคับบัญชา คือ พรหมวิหาร 4, สัปปุริสธรรม 7, สังคหวัตถุ 4, ขันติ-โสรัจจะ, ปธาน 4, อิทธิบาท 4, เวสารัชชกรณธรรม 5 และมรรค 8 วิธีดำเนินการวิจัย ดำเนินการวิจัยค้นคว้าแบบสำรวจ ซึ่งอาจสรุปได้ดังนี้ 1. สำรวจเพื่อให้ได้ปัญหาสำคัญที่ประสบอยู่ในการบริหารการศึกษา ด้านบุคลากรในปัจจุบัน 2. ในการสร้างแบบสอบถามเพื่อทำการสำรวจนั้น ได้ริเริ่มใช้หลักธรรม 10 ประการ ซึ่งอาจเทียบได้กับหลักบริหาร งานบุคคลแผนใหม่ เป็นแนวในการบริหารบุคลากร 3. คำตอบที่ได้จากแบบสอบถาม ยืนยันว่าหลักธรรมดังกล่าวนั้นใช้แก้ปัญหาในการบริหารบุคลากรได้จริง และเป็นเครื่องมือที่ดีในการบริหารบุคลากรอีกด้วย ก. เพื่อให้ได้มาซึ่งผลขั้นสุดท้ายของการวิจัย ผู้วิจัยได้ใช้แบบสอบถาม 2 ชนิด (แบบสำรวจความคิดเห็น และแบบสอบถามชนิดให้ตอบได้อย่างเต็มที่) เป็นเครื่องมือของการวิจัย สนับสนุนด้วยกลุ่มตัวอย่างชนิดที่มีความมุ่งหมาย คือ กลุ่มผู้บริหาร (ครูใหญ่ อาจารย์ใหญ่ ผู้อำนวยการในโรงเรียนรัฐบาล และวิทยาลัยของรัฐบาลรวมทั้งหมด 100 คน จาก 4 ภาค) และกลุ่มผู้รู้ (พระสงฆ์ผู้ทรงคุณวุฒิฝ่ายบริหาร ผู้ทรงคุณวุฒิด้านพระพุทธศาสนา นักบริหารการศึกษาทั่วไป และนักวิชาการด้านบริหารการศึกษารวมทั้งหมด 25 ท่าน ใน 4 จังหวัด) ข. ผู้บริหารการศึกษา 93 คน(93 %) เห็นว่าพุทธธรรมสามารถนำไปใช้แก้ปัญหาในการบริหารบุคลากรได้จริง 2. ผู้บริหารการศึกษา 97 คน(97 %) เห็นว่าพุทธธรรมเป็นเครื่องมือในการบริหารบุคลากรประสบความสำเร็จจริง 3. ผู้บริหารการศึกษา 94 คน (94%) เชื่อว่า การบริหารจิต (ระดับหนึ่งของสัมมาสมาธิ) ช่วยให้การบริหารบุคลากรประสบความสำเร็จจริง