ทัศนคติต่อการบริจาคโลหิตและพฤติกรรมเสี่ยงของนักเรียนมัธยมศึกษาตอยปลายในส่วนถูมิภาคที่เกี่ยวข้องกับการบริจาคโลหิต

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทัศนคติต่อการบริจาคโลหิต พฤติกรรมเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการบริจาคโลหิตของ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 1,965 คน จากจังหวัดที่เป็นที่ตั้งของภาคบริการโลหิตแห่งชาติจำนวน 4 จังหวัดคือ ชลบุรี นครราชสีมา เชียงใหม่ และนครศรีธรรมราช เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามส่งไปโรงเรียนที่สุ่มเลือกได้ โดยทางไปรษณีย์ ระหว่างเดือน ธันวาคม พ.ศ. 2544 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2545 เปรียบเทียบความแตกต่างโดยใช้ Mann – Whitney U – test และ Chi – Square test ผลการศึกษาพบว่า นักเรียนกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 16-23 ปี (ร้อยละ 87.5) มีน้ำหนักตัวเฉลี่ย 53.1 กิโลกรัม, ร้อยละ 85.3 ไม่มีโรคประจำตัว, ร้อยละ 13.8 เคยบริจาคโลหิต เหตุผลในการตัดสินใจบริจาคโลหิตครั้งแรก คือช่วยเหลือชีวิตเพื่อนมนุษย์ร้อยละ 96.7 และในกลุ่มนักเรียนที่เคยบริจาคโลหิต มีความตั้งใจที่จะบริจาคโลหิตเป็นประจำ ร้อยละ 37.6 ส่วนกลุ่มนักเรียนที่ไม่เคยบริจาคโลหิต มีความตั้งใจที่จะบริจาคโลหิตเป็นประจำเพียง ร้อยละ 8.5 จะมีบริจาคเป็นครั้งคราวร้อยละ 45.9 จากการศึกษาพบว่า นักเรียนที่เคยบริจาคโลหิตและไม่เคยบริจาคโลหิตมีทัศนคติต่อการบริจาคแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) และพบว่ามีความแตกต่างกันในเรื่องพฤติกรรมเสี่ยง (ที่เกี่ยวข้องกับการบริจาคโลหิต) เฉพาะเรื่องการมีเพศสัมพันธ์และการใช้สารเสพติด (การสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ส่วนการใช้ของใช้ร่วมกับผู้อื่น (ประเภทของมีคมและแปรงสีฟัน) และการเที่ยวสถานเริงรมย์พบว่าไม่มีแตกต่างระหว่างนักเรียนที่เคยบริจาคโลหิตและไม่เคยบริจาคโลหิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p>0.05) ยกเว้นในเรื่องการใช้มีดโกนร่วมกับผู้อื่นที่พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) จากเกณฑ์กำหนดคุณสมบัติผู้บริจาคโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย พบว่า ร้อยละ 24.2 ของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายมีคุณสมบัติที่บริจาคโลหิตได้ ดังนั้นการศึกษานี้แสดงให้เห็นแนวทางในการจัดหาโลหิตที่ปลอดภัยเพิ่มขึ้นได้ จากนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายได้ โดยสร้างแรงจูงใจ ให้ความรู้เกี่ยวกับการบริจาคโลหิต ซึ่งจะทำให้เด็กนักเรียนเกิดทัศนคติที่ดีต่อการบริจาคโลหิต และรู้จักหลีกเลี่ยงจากพฤติกรรมเสี่ยงที่มีผลต่อการบริจาคโลหิต