ธุรกิจการเมือง กับการควบคุมสื่อมวลชน : ศึกษากรณีสถานีโทรทัศน์ไอทีวี

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาให้ทราบว่า ธุรกิจการเมืองเข้ามาควบคุมสื่อมวลชน หรือไม่ อย่างไร โดยศึกษาเฉพาะกรณีสถานีโทรทัศน์ไอทีวีซึ่งเป็นสถานีโทรทัศน์เสรี ในช่วงปีพ.ศ. 2543-2544 ช่วงเวลานั้นเป็นช่วงที่บริษัทชินคอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาซน) ได้เข้ามาถือหุ้นใน บริษัท ไอทีวี จำกัด (มหาชน)ในสัดส่วนที่สูง และได้มีการเลิกจ้างพนักงานฝ่ายข่าวของบริษัทจำนวน หนึ่ง สมมติฐานในการศึกษามีว่า “นักธุรกิจที่เข้ามาเล่นการเมือง หรือ นักธุรกิจการเมืองใช้อำนาจ และอิทธิพลเข้าควบคุม เปลี่ยนแปลงการทำงานของสื่อมวลชนในสถานีโทรทัศน์ไอทีวี ทำให้ส่งผล ต่อเนื้อหาข่าวสารที่จะนำเสนอต่อมวลชนในสังคม” โดยวิธีการต่างๆ,ในการศึกษาคือ การค้นคว้า เอกสารชั้นต้นและชั้นรอง และการสัมภาษณ์เจาะลึกบุคคลที่มีส่วนร่วมและทราบเหตุการณ์รวมไปถึงนักวิชาการต่างๆ การศึกษาพบว่า การเข้ามาเล่นการเมืองของกลุ่มทุนธุรกิจในปัจจุบัน ทำให้ธุรกิจกับ การเมืองเกี่ยวพันกันมากขึ้น โดยเฉพาะในกรณีบริษัท ชินคอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ที่มีผู้นำบริษัทเป็นบุคคลคนเดียวกับผู้นำทางการเมือง การที่บริษัทชินคอร์ปเข้ามาถือหุ้นในไอทีวี ได้ทำให้เกิดการผูกขาดสื่อมวลชนประเภทโทรทัศน์ เนื่องจากสถานีโทรทัศน์ทุกช่องยกเว้นไอทีวีเป็นของรัฐบาล หรืออยู่ในความควบคุมของรัฐบาลอยู่แล้ว ยกเว้นไอทีวีที่เป็นของเอกซนเพียงสถานีเดียว และเมื่อบริษัทชินคอร์ปได้เข้ามาบริหารสถานีโทรทัศน์ไอทีวีก็ได้แทรกแซง ควบคุม และกำหนดทิศทางในการเสนอข่าวสารของไอทีวีไปในทางที่เป็นคุณแก่นักธุรกิจการเมืองที่มีอำนาจบริหารประเทศ โดยอาศัยอำนาจจากการถือหุ้นตรงตามสมมติฐานที่ตั้งไว้