ความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ ของตนเองภายหลังการตัดเต้านมออก

Abstract

ศึกษาติดตามการเปลี่ยนแปลงความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองภายหลังการตัดเต้านมออก นับตั้งแต่ก่อนตัดเต้านม หลังตัดเต้านม 7–10 วันและ 3 เดือน และเพื่อเปรียบเทียบความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองในแต่ละระยะเวลาดังกล่าว โดยจำแนกตามอายุ สถานภาพสมรส ระดับการศึกษา ระยะการดำเนินของโรคมะเร็งเต้านมและอาชีพของผู้ป่วย ตัวอย่างประชากรของการวิจัยครั้งนี้คือ ผู้ป่วยหญิงที่เข้ารับการรักษาโรคมะเร็งเต้านมด้วยการตัดเต้านมออกจากโรงพยาบาลในกรุงเทพมหานคร จำนวน 5 แห่ง เลือกตัวอย่างประชากรโดยวิธีเจาะจง จำนวนทั้งสิ้น 100 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเอง หาความตรงตามเนื้อหาของแบบสัมภาษณ์ โดยพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 8 ใน 10 ท่านเห็นด้วย หาความเที่ยงของแบบสัมภาษณ์ตามแบบสัมประสิทธิ์แอลฟ่าได้เท่ากับ 0.88 ข้อมูลที่รวบรวมได้นำมาวิเคราะห์เพื่อหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ความเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที ค่าเอฟ วิเคราะห์ความแปรปรวนแบบตัวประกอบเดียววัดซ้ำ และทดสอบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยเป็นรายคู่ด้วยวิธีของ นิวแมนคูลส์ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. คะแนนเฉลี่ยความรู้สึกของผู้ป่วยที่ตัดเต้านมออกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเอง ทั้งในระยะก่อตัดเต้านม หลังตัดเต้านม 7-10 วัน และ 3 เดือน ส่วนใหญ่ อยู่ในระดับ บางครั้ง 2. ค่าเฉลี่ยความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองในระยะหลังตัดเต้านม 7-10 วัน และ 3 เดือน ต่างก็เป็นไปในทางลบมากกว่าในระยะก่อนตัดเต้านม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และค่าเฉลี่ยความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองในระยะหลังตัดเต้านมออก 7-10 วัน เป็นไปในทางลบมากกว่าในระยะหลังตัด เต้านมออก 3 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3. การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความรู้สึกของผู้ป่วยเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองในแต่ละระยะเวลาที่ศึกษา จำแนกตามตัวแปรด้านผู้ป่วย พบว่า 3.1 ผู้ป่วยที่มีอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 45 ปี มีค่าเฉลี่ยความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเอง เป็นไปในทางลบมากกว่าผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 45 ปี ทั้ง 3 ระยะ เวลาที่ศึกษา อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 3.2 ผู้ป่วยที่แต่งงานแล้วมีค่าเฉลี่ยความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองเป็นไปในทางลบมากกว่าผู้ป่วยที่ยังเป็นโสด เฉพาะในระยะหลังตัดเต้านมออก 3 เดือน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนในระยะก่อนตัดเต้านมและหลังตัดเต้านม 7-10 วัน พบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 3.3 ในระยะก่อนตัดเต้านมและหลังตัดเต้านม 7-10 วัน ผู้ป่วยที่มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษาขึ้นไปและผู้ที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษาต่างก็มีค่าเฉลี่ย ความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองไปในทางลบ มากกว่าผู้ป่วยที่อ่านไม่ออกเขียนไม่ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ในขณะที่ระยะหลังตัดเต้านมออก 3 เดือนก็เช่นเดียวกัน โดยมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ .05 ตามลำดับ ส่วนค่าเฉลี่ยความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองระหว่างผู้ป่วยที่มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษาขึ้นไป กับผู้ป่วยที่มีการศึกษาระดับประถมศึกษา ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้ง 3 ระยะเวลาที่ศึกษา 3.4 ผู้ป่วยที่มีระยะการดำเนินของโรคมะเร็งเต้านมแตกต่างกันคือ มะเร็งเต้านมระยะที่ 1 ระยะที่ 2 ระยะที่ 3 และระยะที่ 4 พบว่าค่าเฉลี่ยความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเอง ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้ง 3 ระยะเวลาที่ศึกษา 3.5 ในระยะก่อนตัดเต้านม ผู้ป่วยที่มีอาชีพรับราชการมีค่าเฉลี่ยความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองเป็นไปในทางลบ มากกว่าผู้ป่วยที่มีอาชีพกสิกรรมและแม่บ้านอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ .05 ตามลำดับ ในระยะหลังตัดเต้านม 7–10 วัน ผู้ป่วยที่มีอาชีพรับราชการมีความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองเป็นไปในทางลบมากกว่าผู้ป่วยที่มีอาชีพกสิกรรม รับจ้าง และแม่บ้าน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01, .05 และ .05 ตามลำดับ และในระยะหลังตัดเต้านม 3 เดือน ผู้ป่วยที่มีอาชีพรับราชการมีความรู้สึกเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตนเองเป็นไปในทางลบมากกว่าผู้ป่วยที่มีอาชีพกสิกรรมและรับจ้าง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และ .05 ตามลำดับ นอกนั้นพบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ