พัฒนาการของการสอนภาษาไทยในระดับมัธยมศึกษา

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเรียบเรียงพัฒนาการของการสอนภาษาไทยในระดับมัธยมศึกษา ตั้งแต่หลักสูตรฉบับแรก พ.ศ. 2435 จนถึงหลักสูตรฉบับปัจจุบัน พ.ศ. 2524 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงบรรยาย รวบรวมข้อมูลจากเอกสารและตำราต่างๆที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งสัมภาษณ์ผู้ที่มีความรู้ในเรื่องหลักสูตรและการสอนภาษาไทย แล้วเสนอผลการวิจัยในรูปของความเรียง ผลการวิจัยปรากฏว่า หลักสูตร พ.ศ. 2438 และหลักสูตร พ.ศ.2448 ได้อิงแบบเรียนเป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอนหนังสือเล่มสำคัญจะบอกถึงวิธีสอนไว้ด้วยเรียกว่า "วิธีสอนตามแบบหลวง " หลักสูตร พ.ศ. 2454 เป็นหลักสูตรฉบับแรกที่เรียกการศึกษาในระดับกลางว่า "มัธยมศึกษา " และได้รวบรวมรายวิชาย่อยต่าง ๆ ของภาษาไทย เข้าเป็นหมวดวิชาเดียวกัน พร้อมทั้งได้บอกถึงวัตถุประสงค์ของหลักสูตรว่าต้องการเน้นในเรื่องทักษะการอ่าน การเขียน และสืบทอดมรดกทางวรรณคดี เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงหลักสูตรใน พ.ศ. 2456 และ พ.ศ. 2464 ในส่วนของวิชาภาษาไทยสาระสำคัญยังคงเดิม ในระยะนี้ครูใช้วิธีสอนแบบบอกความรู้ โดยยึดหนังสือแบบเรียนเป็นหลักในการสอน สื่อการสอนที่สำคัญคือ กระดานดำ การวัดและประเมินผลใช้วิธีส่งข้าหลวงหรือเจ้าพนักงานไปดำเนินการสอบ หลังสมัยเปลี่ยนแปลงการปกครอง ครูสอนภาษาไทยได้พัฒนาขึ้นมาก ได้มีการจัดทำประมวลการสอนประกอบหลักสูตร พ. ศ. 2480 วิธีสอนแบบใหม่ๆ และสื่อการสอนประเภทต่าง ๆ ได้เริ่มเข้ามามีบทบาทหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ในด้านหนังสือแบบเรียน พ.ศ. 2471กระทรวงศึกษาธิการได้เปิดโอกาสและสนับสนุนให้เอกชนได้จัดทำแบบเรียน แต่ต้องผ่านการตรวจพิจารณาจากคณะกรรมการเสียก่อนจึงจะใช้ในโรงเรียนได้ การประเมินผลพยายามกระจายอำนาจไปสู่โรงเรียนและผู้สอนมากขึ้น ปัจจุบัน โครงสร้างของหลักสูตรแบ่งวิชาภาษาไทยออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรก เป็นรายวิชาบังคับเรียน เพื่อมุ่งฝึกทักษะการใช้ภาษาทั้ง 4 ของผู้เรียนให้พัฒนาตามศักยภาพ อีกส่วนหนึ่งเป็นรายวิชาเลือกเรียนตามความถนัดและความสนใจ เพื่อให้ผู้เรียนค้นพบความสามารถเฉพาะตน การสอนครูต้องใช้เทคนิคการสอบแบบต่างๆ โดยยึดหลักให้เกิดความสัมพันธ์ระหว่างทักษะการใช้ภาษาทั้ง 4 และให้สอดคล้องกับจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมหรือจุดประสงค์การเรียนรู้ รวมทั้งเปิดโอกาสให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนด้วย เพื่อให้นักเรียนค้นพบความรู้ด้วยตนเอง ในด้านหนังสือแบบเรียน กระทรวงศึกษาธิการเปิดโอกาสให้เอกชนทำแบบเรียนได้แต่ต้องผ่านการตรวจพิจารณาอนุญาตจากกรมวิชาการเสียก่อน ยกเว้นรายวิชาบังคับ กรมวิชาการยังคงเป็นผู้จัดทำแบบเรียนเอง ในระยะนี้สื่อการสอนได้รับการพัฒนาขึ้นมาก เพราะมีความสำคัญควบคู่กับวิธีการสอนแบบใหม่ๆ ครูมีความสะดวกในการเลือกใช้สื่อการสอนประเภทต่างๆเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อการเรียนการสอนมากที่สุด ส่วนระบบการประเมินผลแยกประเมินเป็นรายวิชา โดยครูผู้สอนเป็นผู้ประเมินเอง ตามเกณฑ์ที่ได้รับความเห็นชอบจากกลุ่มโรงเรียน การตัดสินผลการเรียนออกมาในรูปของตัวเลข