สุนทรียลักษณ์ในกนกนคร

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ ผู้วิจัยมุ่งศึกษาพระราชนิพนธ์เรื่องกนกนครพระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ โดยเน้นในด้านความงามเป็นสำคัญ กอปรกับศึกษาลักษณะการใช้คำอันเป็นลักษณะเฉพาะพระองค์ซึ่งช่วยเสริมให้พระนิพนธ์เรื่องกนกนครทรงคุณค่ายิ่งขึ้น ในการวิจัยครั้งนี้ผู้วิจัยได้อาศัยหลักการอ่านละเอียดขององค์ผู้นิพนธ์เป็นหลักเพื่อค้นหาสุนทรียลักษณ์ที่มีอยู่ในวรรคดีเรื่องนี้ วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มี 5 บท บทแรกเป็นบทนำ บทที่ 2 กล่าวถึง การประสานเนื้อหาจากแหล่งที่มา คือ จากเรื่องเมืองทองในกถาสริตสาคร และเรื่องตริวิกรมาโธคาศรีกับความคิดขององค์ผู้นิพนธ์ โดยการเปรียบเทียบเรื่องเมืองทองกับเรื่องตริวิกรมาโธคาศรีเพื่อชี้ให้เห็นความแตกต่างของเรื่องทั้งสอง และเปรียบเทียบเรื่องตริวิกรมาโธคาศรีกับเรื่องกนกนครเพื่อแสดงให้เห็นส่วนที่มาจากเรื่องเดิมและส่วนที่เป็นความคิดขององผู้นิพนธ์ และพิจารณาในรายละเอียดถึงความเหมาะสมในการดัดแปลงเนื้อหา บทที่ 3 เป็นลักษณะเฉพาะทางด้านการใช้คำ ซึ่งทรงใช้ในลักษณะที่ผิดไปจากคตินิยม บทที่ 4 กล่าวถึงวรรณศิลป์ในกนกนครที่ได้จากรสคำ คือความไพเราะที่ได้จากการสัมผัส การเล่นคำเป็นชุด การใช้ลีลาของกลบทบางชนิดและรสความที่เกิดจาก การใช้ถ้อยคำสำนวนที่ให้ความหมายในเชิงแนะภาพ และความเปรียบในลักษณะต่างๆ บทสุดท้าย เป็นการสรุปผลการวิจัยและข้อเสนอแนะ