ปัญหาในการผลิตผลงานทางวิชาการของบรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่ทำให้บรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยผลิตผลงานทางวิชาการและประโยชน์ที่ได้รับ เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ผลงานทางวิชาการของบรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยในด้านรูปแบบ สาขาวิชา และแหล่งเผยแพร่ เพื่อศึกษาปัญหาในการผลิตและเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ ตลอดจนความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของบรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัย เพื่อใช้เป็นแนวทางให้แก่ผู้บริหารในการส่งเสริมและสนับสนุนให้บรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยผลิตผลงานทางวิชาการอย่างกว้างขวาง และเป็นการกระตุ้นให้บรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยผลิตผลงานทางวิชาการอย่างกว้างขวางยิ่งขึ้น วิธีดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยได้ส่งแบบสอบถามให้แก่บรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัย ในกรุงเทพมหานคร และในภูมิภาค จำนวน 290 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืนมา 248 ชุด ผู้วิจัยนำแบบสอบถาม 248 ชุด มาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป สถิติทางสังคมศาสตร์ ผลการวิจัย สรุปได้ว่า บรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยที่ผลิตผลงานทางวิชาการในรอบ 5 ปี ที่ผ่านมา (พ.ศ. 2523-2527) มีจำนวนน้อยกว่าบรรณารักษ์ฯ ที่ไม่ได้ผลิตและผู้ที่ผลิตฯ ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีวุฒิปริญญาโททางบรรณารักษศาสตร์ และมีระยะเวลาการทำงานในห้องสมุดในช่วง 4-6 ปี ปัจจัยสำคัญที่สุดที่ทำให้บรรณารักษ์ผลิตผลงานทางวิชาการคือ ต้องการศึกษาหาเทคนิคและวิธีการใหม่ๆ ที่จะนำมาใช้ในการปฏิบัติงานห้องสมุดและแก้ปัญหาการปฏิบัติงาน และรูปแบบผลงานทางวิชาการที่ผลิตมากที่สุด คือ บทความวารสารรองลงมาคือ เอกสารทางวิชาการ และคู่มือการปฏิบัติงาน ผลงานที่ผลิตนั้นส่วนใหญ่ผลิตในสาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์/สนเทศศาสตร์ แหล่งเผยแพร่ที่สำคัญคือ ห้องสมุดที่สังกัดรองลงมาคือ หน่วยราชการ/องค์การ/สมาคมอื่นๆ สำหรับปัญหาในการผลิตผลงานทางวิชาการนั้น ปัญหาที่สำคัญที่สุดคือ การไม่มีเวลา ส่วนปัญหาในการเผยแพร่ คือจัดพิมพ์เผยแพร่ออกมาแล้วจัดจำหน่ายได้น้อยเพราะเป็นเรื่องที่อยู่ในวงจำกัด ทั้งนี้บรรณารักษ์ ห้องสมุดมหาวิทยาลัยในภูมิภาคประสบปัญหาในการเผยแพร่อยู่ในระดับสูงกว่าบรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยในกรุงเทพมหานคร ในด้านความคิดเห็นและข้อเสนอแนะนั้น บรรณารักษ์ฯ ส่วนใหญ่เห็นว่าผู้บริหารควรส่งเสริมและสนับสนุนให้บรรณารักษ์มีส่วนร่วมในการเป็นกรรมการวิชาการ/กรรมการส่งเสริมการวิจัยของห้องสมุดมหาวิทยาลัย ผู้วิจัยจึงมีข้อเสนอแนะว่า ผู้บริหารควรสนับสนุนและส่งเสริมให้บรรณารักษ์ผลิตผลงานทางวิชาการมากยิ่งขึ้น โดยการใช้โอกาสในเรื่องเวลา จัดหาทุนอุดหนุนการวิจัยหรือผลิตผลงานทางวิชาการในรูปแบบอื่นๆ และจัดหาแหล่งเผยแพร่หรือถือเป็นนโยบายของห้องสมุดในการจัดพิมพ์และเผยแพร่ผลงานทางวิชาการของบรรณารักษ์สำหรับบรรณารักษ์นั้นก็ควรมีความกระตือรือร้นในการผลิตผลงานทางวิชาการ และผลิตผลงานทางวิชาการในรูปแบบอื่นๆที่มีการผลิตน้อย รวมทั้งผลิตผลงานในเนื้อหาบรรณารักษศาสตร์/สนเทศศาสตร์ที่ยังไม่มีผู้ใดผลิต ตลอดจนผลิตผลงานทางวิชาการในสาขาวิชาอื่นๆด้วย และสำหรับทบวงมหาวิทยาลัยก็ควรได้พิจารณากำหนดหลักเกณฑ์และมาตรฐานการผลิตผลงานทางวิชาการของบรรณารักษ์ห้องสมุดมหาวิทยาลัยเช่นเดียวกับอาจารย์เพื่อทำให้ผลงานทางวิชาการของบรรณารักษ์ได้มาตรฐานและมีคุณภาพยิ่งขึ้น