สภาพการจัดการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัด : การศึกษาเฉพาะกรณีจังหวัดนนทบุรี

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาสภาพการจัดการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรี วิธีดำเนินการวิจัย ตอนที่ 1 ศึกษาจากประชากร คือผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา จำนวน 147 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแบบสอบถาม ซึ่งมีลักษณะซึ่งมีลักษณะเป็นแบบตรวจสอบรายการ (Check list) เติมคำในช่องว่าง (Fill in the blank) และแบบปลายเปิด (Open-ended) การวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์โดยใช้โปรแกรมสำเร็จ SPSS หาค่าร้อยละ ตอนที่ 2 ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างคือ ผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 28 คน และศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียน จำนวน 28 โรงเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือแบบสัมภาษณ์ซึ่งเป็นแบบสัมภาษณ์ที่มีโครงสร้าง (Structured interview) และแบบบันทึกข้อมูลจากเอกสาร การวิเคราะห์ข้อมูล โครงการ วิเคราะห์เนื้อหา แจกแจง ความถี่ และหาค่าร้อยละ สรุปผลการวิจัย จากการวิจัย ปรากฏสภาพการจัดการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรี ดังนี้ 1. โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรีทุกโรงเรียนได้จัดให้มีหรือปฏิบัติงานนิเทศการการศึกษาภายในโรงเรียน ซึ่งได้แก่งาน 3 ประเภทคือ งานวิชาการหรือการเรียนการสอนโดยตรง งานพัฒนาครูภายในโรงเรียน และงานสนับสนุนและบริการการเรียนการสอน และปรากฏว่า งานที่เกี่ยวกับงานวิชาการหรือการเรียนการสอนโดยตรง ที่มีจำนวนโรงเรียนจัดหรือปฏิบัติมากที่สุดคือการจัดให้ครูได้ทำและปรับตารางเสนอให้เหมาะสมกับสภาพการเรียนการสอน งานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาครูภายในโรงเรียนที่มีจำนวนโรงเรียนจัดหรือปฏิบัติมากที่สุด คือการจัดให้มีการสร้างเสริมประสิทธิภาพของครู เช่น การหาครูไปศึกษาดูงาน การอบรมสัมมนาเกี่ยวกับการเรียนการสอน และงานที่เกี่ยวข้องกับงานสนับสนุนและบริหารการเรียนการสอนที่มีจำนวนโรงเรียนจัดหรือปฏิบัติมากที่สุดคือ งานการจัดห้องสมุดหรือมุมหนังสือของโรงเรียนให้เอื้ออำนวยต่อการจัดการเรียนการสอนและให้ได้ผล ตามจุดประสงค์ของหลักสูตร 2. กระบวนการจัดดำเนินงานการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดนนทบุรี ซึ่งเป็นการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างปรากฏว่า ผู้บริหารโรงเรียนประชุมครูทุกคน เพื่อกำหนดงานหรือโครงการของโรงเรียน เมื่อกำหนดงานหรือโครงการแล้ว ผู้บริหารและครูวิชาการร่วมกันวางแผนดำเนินงานและเขียนโครงการ ก่อนที่จะดำเนินงานตามโครงการที่กำหนดไว้นั้น มีการชี้แจงงานหรือโครงการ เพื่อนำไปปฏิบัติ โดยวิธีการประชุมชี้แจง และมีการมอบหมายความรับผิดชอบในงานหรือโครงการนั้นๆ ผู้รับผิดชอบงานหรือโครงการมีลักษณะเป็นคณะบุคคล และรายบุคคลซึ่งผู้รับผิดชอบมีหน้าที่เป็นทั้งผู้ปฏิบัติงานร่วมกับผู้อื่น และผู้ประสานงาน ในกรณีที่เป็นงานที่ปฏิบัติเป็นประจำ หรืองานรีบด่วน ผู้บริหารจะสั่งให้ผู้ช่วยผู้บริหารและ/หรือหัวหน้างานฝ่ายต่างๆที่เกี่ยวข้อง เป็นผู้ดำเนินการ การดำเนินงานตามโครงการปรากฏว่า การให้ความรู้และความเข้าใจแก่ผู้ปฏิบัติงานดำเนินการโดยการสรุปหลักเกณฑ์ และซักซ้อมความเข้าใจในวิธีการดำเนินงาน และผู้รับผิดชอบโครงการนั้นๆ เป็นผู้ดำเนินการโดยวิธีการประชุมชี้แจง การติดตามการปฏิบัติงาน ปรากฏว่าผู้บริหารและผู้รับผิดชอบเป็นผู้ดำเนินการโดยวิธีการให้คำแนะนำและประชุมปรึกษาหารือ เมื่อพบปัญหาและอุปสรรค ผู้ติดตามการปฏิบัติงาน และผู้ปฏิบัติงานจะดำเนินการแก้ไขปัญหาร่วมกับผู้บริหาร การควบคุมการปฏิบัติงานให้เป็นไปตามขั้นตอนการปฏิบัติงาน ดำเนินการโดยการเตือนงานในที่ประชุม เมื่อใกล้กำหนดปฏิบัติงานและกำหนดปฏิทินปฏิบัติงาน โดยผู้บริหาร ส่วนการให้การสนับสนุนด้านวัสดุอุปกรณ์และบริการนั้นผู้บริหารเป็นผู้ดำเนินงาน รวมถึงการให้ขวัญและกำลังใจ ซึ่งดำเนินการโดยวิธีการร่วมปฏิบัติงานทุกครั้ง สำหรับการประเมินผลการปฏิบัติงานนั้นผู้บริหารดำเนินร่วมกับผู้รับผิดชอบโครงการแต่ไม่มีเครื่องมือสำหรับการประเมินผล โดยใช้วิธีการโดยการสังเกต และสอบถาม และไม่มีการพิจารณาประสิทธิภาพของการดำเนินงานตามโครงการ 3. ปัจจัยที่จะช่วยในการจัดดำเนินงานการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนที่โรงเรียนระบุความต้องการมากที่สุดคือ ปัจจัยเกี่ยวกับ บุคลากรและการจัดการในเรื่องการเพิ่มพูนความรู้ความเข้าใจ เรื่องการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนแก่ผู้บริหารโรงเรียน ซึ่งได้แก่ ความรู้ความเข้าใจเรื่องการนิเทศการศึกษา บทบาทหน้าที่ของผู้ให้การนิเทศการศึกษาและผู้รับการนิเทศ การวางแผนและการดำเนินงานนิเทศการศึกษา และการประเมินผลการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียน 4. ปัญหาอุปสรรคที่พบจากการจัดดำเนินงานนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนที่มีจำนวนโรงเรียนระบุมากที่สุดคือ ปัญหาอุปสรรคเกี่ยวกับการจัดการ ในเรื่องผู้บริหารที่มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเทคนิค วิธีการหรือขั้นตอนในการจัดดำเนินงานนิเทศ การศึกษาภายในโรงเรียนไม่เพียงพอ สาเหตุเพราะไม่ค่อยมีโอกาสได้เข้ารับการอบรมหรือสัมมนาเพื่อเพิ่มความรู้