หน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตซึ่งมี "ที่" เป็นตัวนำส่วนเติมเต็มในภาษาไทย

Abstract

ศึกษาหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตซึ่งมี “ที่” เป็น ตัวนำส่วนเติมเต็มในภาษาไทยใน 3 ประเด็น ได้แก่ คุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์ของหน่วยสร้าง กริยาสภาวะจิต โครงสร้างเชื่อมต่อ และความสัมพันธ์ระหว่างมุขยประโยคและส่วนเติมเต็มที่เชื่อมด้วยตัวนำส่วนเติมเต็ม “ที่” ตามแนวการศึกษาของไวยากรณ์บทบาทอ้างอิง (Role and Reference Grammar) ผลการศึกษาพบว่า หน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตในภาษาไทยจะประกอบด้วย ประธานตามด้วยคำกริยาสภาวะจิต คำว่า “ที่” และส่วนเติมเต็ม เมื่อพิจารณาจากคุณสมบัติทางความหมาย เราสามารถแบ่งประเภทของคำกริยาสภาวะจิตซึ่งปรากฏในมุขยประโยคได้เป็น 2 ประเภท คือ คำกริยาแสดงความรู้แสดงความรู้สึกและคำกริยาแสดงการกระทำทางจิต คุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์ของส่วนเติมเต็มที่ปรากฏหลังคำกริยาแสดงความรู้สึกกับคำกริยาแสดง การกระทำทางจิตมีลักษณะต่างกัน กล่าวคือ ส่วนเติมเต็มที่ปรากฏหลังคำกริยาแสดงความรู้สึก จะประกอบด้วยส่วนของประโยคซึ่งมีหน่วยประธานและภาคแสดง โดยมีตัวนำส่วนเติมเต็ม “ที่” เป็นตัวเชื่อมระหว่างคำกริยาแสดงความรู้สึกกับส่วนเติมเต็ม สำหรับสำหรับส่วนเติมเต็มที่ปรากฏหลังคำกริยาแสดงการกระทำทางจิตนั้น จะประกอบด้วยส่วนของประโยคซึ่งมีช่องว่างและภาค แสดงและมีตัวนำส่วนเติมเต็ม “ที่” เป็นตัวเชื่อมระหว่างคำกริยาแสดงการกระทำทางจิตกับส่วน เติมเต็ม นอกจากนี้ยังพบว่า โครงสร้างเชื่อมต่อของหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตทั้ง 2 ประเภทเป็นการ เชื่อมต่อระดับอนุประโยค (clausal juncture) เหมือนกัน แต่ในหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตแสดง ความรู้สึกเป็นการเชื่อมอนุประโยคกับอนุประโยค (clause) ส่วนในหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตแสดงการกระทำทางจิตเป็นการเชื่อมอนุประโยคกับแกนร่วม (core) ในด้านความสัมพันธ์ระหว่างมุขยประโยคกับส่วนเติมเต็มพบว่า เป็นความสัมพันธ์แบบเสริม (subordination) เหมือนกันในหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตทั้ง 2 ประเภท กล่าวสรุปได้ว่า ไวยากรณ์บทบาทอ้างอิงทำให้เห็นคุณสมบัติ ภายในของหน่วยสร้างกริยาสภาวะจิตในภาษาไทยได้ชัดเจนขึ้น