ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาพื้นที่ย่านเทเวศร์กรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการ ตลอดจนปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาพื้นที่ย่านเทเวศร์ รวมทั้งศึกษาเอกลักษณ์ ศักยภาพ ปัญหา และแนวโน้มการพัฒนาของพื้นที่ เพื่อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาพื้นที่ที่เหมาะสม โดยแบ่งการศึกษาเป็น 4 สมัยคือสมัยเป็นพื้นที่เกษตรนอกเมือง สมัยมีเส้นทางคมนาคมตัดผ่าน สมัยการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน และสมัยการเปลี่ยนแปลงเนื่องมาจากการพัฒนา ผลการศึกษาพบว่าย่านเทเวศร์มีพัฒนาการมาจากชุมชนที่มีความผูกพันกับแม่น้ำลำคลองในเรื่องของการตั้งถิ่นฐาน การอุปโภคบริโภค และการสัญจร ต่อมาพื้นที่ได้รับอิทธิพลต่างๆจากการพัฒนา โดยเฉพาะการคมนาคม ซึ่งส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการตั้งถิ่นฐานและลักษณะการใช้ที่ดิน ตลอดจนมีอิทธิพลจากแผนและนโยบายของภาครัฐ ซึ่งส่งผลต่อการขยายตัวของประชากร ระบบโครงสร้างพื้นฐาน และการใช้ที่ดิน ทำให้ย่านเทเวศร์เปลี่ยนบทบาทจากพื้นที่พักอาศัยที่มีตลาดเป็นศูนย์กลาง มีวัด วังเป็นแกนนำของการขยายตัวมาเป็นพื้นที่พาณิชยกรรมที่มีหน่วยงานราชการ สถานศึกษา และชุมชนพักอาศัยเป็นองค์ประกอบสำคัญ ทั้งนี้ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาพื้นที่ได้แก่ 1) ปัจจัยจากสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง 2) ปัจจัยจากธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมทางกายภาพ 3) ปัจจัยจากเทคโนโลยี เช่น ระบบการขนส่ง และสิ่งปลูกสร้าง 4) ปัจจัยจากอดีต เช่น การใช้ที่ดินดั้งเดิม สิ่งจูงใจ อุปสรรคการตั้งถิ่นฐาน วัฒนธรรม ศาสนา ความเชื่อ และค่านิยม ข้อเสนอแนะจากการศึกษา : บทบาทของย่านเทเวศร์ในอนาคตคือ เป็นย่านการค้าควบคู่กับการพักอาศัย โดยมีตลาดสด และตลาดต้นไม้เป็นกิจกรรมการค้าหลักของพื้นที่ ตลอดจนมีสถาบันราชการ และสถาบันการศึกษาทั้งในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียงเป็นสิ่งสนับสนุนให้สามารถคงบทบาทด้านการค้าไว้ได้ ส่วนแนวทางการพัฒนาพื้นที่ได้แก่ การอนุรักษ์สิ่งที่มีคุณค่า การพัฒนาด้านเศรษฐกิจ เน้นส่งเสริมความสำคัญของตลาดแก้ปัญหาด้านสังคม ลดความแออัดในชุมชน เพื่อดึงดูดไม่ให้คนย้ายออกจากพื้นที่ และสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมเพื่อการท่องเที่ยวจากเอกลักษณ์และศักยภาพในด้านต่างๆของพื้นที่