ปัญหากฎหมายเกี่ยวเนื่องกับการจำนำสิทธิ

Abstract

กฎหมายว่าด้วยการประกันด้วยทรัพย์ลักษณะจำนำได้เข้ามามีบทบาทอันสำคัญยิ่งต่อการดำเนินธุรกิจในปัจจุบันนี้ กล่าวคือ ได้มีการนำเอาหลักกฎหมายลักษณะนี้มาใช้เป็นประโยชน์โดยฝ่ายลูกหนี้ได้นำเอาทรัพย์สินของตนมามอบไว้เป็นประกัน เพื่อให้เกิดความเชื่อถือและมั่นใจแก่เจ้าหนี้ว่า หนี้ที่มีต่อกันนั้น เจ้าหนี้มีทางที่จะได้รับชำระหนี้จนครบก่อน ทรัพย์สินที่นำมามอบให้ไว้เป็นประกันนั้น นอกจากจะเป็นทรัพย์สินที่มีรูปร่างสามารถจับต้องได้แล้ว กฎหมายยังเปิดโอกาสให้ลูกหนี้นำ “สิทธิ” อันถือว่าเป็นทรัพย์สินมาจำนำไว้เป็นประกันการชำระหนี้ได้อีกด้วย จึงเกิดมีปัญหาว่า “สิทธิ” ที่ถือว่าทรัพย์สินตามบทบัญญัติของกฎหมายที่ว่านี้มีความหมายประการใด มีขอบเขตการตีความบทบัญญัติของกฎหมายที่ยอมให้มีการนำ “สิทธิ”มาประกันการชำระหนี้เพียงใด เพราะในปัจจุบันนี้ต้องยอมรับว่า บุคคลโดยทั่วไปมักไม่ค่อยนำเงินที่ตนมีไปซื้อทรัพย์สินเก็บไว้ แต่นิยมนำเงินที่ตนมีไปก่อประโยชน์ในรูปของการซื้อหุ้น พันธบัตร หรือไม่ก็นำไปฝากสถาบันการเงิน หากต่อมาบุคคลเหล่านี้มีความจำเป็นที่จะต้องไปเป็นหนี้บุคคลอื่น เขาก็อาจต้องนำทรัพย์สินที่เป็นรูป “สิทธิ” ที่มีอยู่นี้ไปจำนำเพื่อเป็นประกันหนี้ ซึ่งบางครั้งก่อให้เกิดปัญหาว่า “สิทธิ” ที่เขานำมามอบไว้นั้น สามารถนำมาเป็นประกันหนี้ได้หรือไม่ สิ่งต่อไปที่ยังต้องทำความเข้าใจให้ดีก็คือ รูปแบบของนิติกรรมเพื่อความสมบูรณ์และมีผลใช้บังคับกับการที่นำสิทธินั้นไปจำนำไว้ว่า จะต้องจัดทำนิติกรรมอย่างใดเพื่อให้มีความถูกต้องสมบูรณ์ตามกฎหมาย วัตถุประสงค์ของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งที่จะทำการศึกษาค้นคว้ากฎหมายลักษณะของสัญญาจำนำ โดยเฉพาะกรณีที่บุคคลนำทรัพย์สินในรูปของ “สิทธิ” ไปประกันไว้กับเจ้าหนี้ทั้งด้านเนื้อหาของกฎหมายและแนวทางปฏิบัติ เพื่อจะได้ทราบถึงความหมายและขอบเขตของกฎหมายที่บัญญัติไว้ในเรื่องนี้อันที่จะก่อให้เกิดประโยชน์ตรงตามเจตนารมณ์ของคู่สัญญา และเพื่อขจัดข้อสงสัยทั้งปวงที่มีขึ้นเกี่ยวกับเรื่องนี้ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้นโดยอาศัยหลักกฎหมายที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย ตลอดจนแนวความคิดเห็นของนักกฎหมายและโดยเทียบเคียงกับหลักกฎหมายแพ่งของญี่ปุ่น