ระบบบัญชีต้นทุนและการควบคุมสินค้าคงเหลือ ขององค์การส่งเสริมกิจการโคนม แห่งประเทศไทย

Abstract

องค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย เป็นรัฐวิสาหกิจประเภทเกษตรกรรมและพาณิชย- กรรม สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้จัดตั้งขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย พ.ศ.2514 โดยมีวัตถุประสงค์สำคัญ คือ 1) ส่งเสริมการเลี้ยงโคนมและสัตว์อื่นที่ให้น้ำนมและเนื้อ 2) ผลิตน้ำนมและเนื้อ ประกอบผลิตภัณฑ์น้ำนมและเนื้อ 3) ทำการฝึกอบรมให้บุคคลมีความชำนาญในการเลี้ยงโค และสัตว์อื่นที่ให้น้ำนมและเนื้อ การผลิตน้ำนมและเนื้อ และการประกอบผลิตภัณฑ์จากน้ำนมและเนื้อ 4) ซื้อ ขาย แลกเปลี่ยนและให้ซึ่งโคนม สัตว์อื่นที่ให้น้ำนมและเนื้อ น้ำนมและเนื้อและผลิตภัณฑ์จากน้ำนมและเนื้อ 5) ประกอบกิจการที่เกี่ยวกับหรือต่อเนื่องกับกิจการโคนมของ อ.ส.ค. จากการศึกษาพบว่า ในปัจจุบันองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทยไม่ได้รับเงินงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลตั้งแต่ปี พ.ศ.2523 เป็นต้นมา ดังนั้นองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทยจึงต้องช่วยเหลือตัวเองมาตลอด การบริหารงานขององค์การฯ จึงเป็นไปในรูปของธุรกิจ ผู้บริหารจำเป็นต้องดำเนินการฟันฝ่าอุปสรรคต่างๆ เพื่อความอยู่รอดขององค์การฯ ซึ่งต้องเผชิญทั้งปัญหาภายในและปัญหาภายนอก เป็นต้นว่า ภาวะตลาด นโยบายรัฐบาล คู่แข่งขัน ภาวะเศรษฐกิจ ฯลฯ การดำเนินงานในอดีตขององค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทยเริ่มจะประสบผลขาดทุน ผู้บริหารจึงจำเป็นต้องปรับปรุงงานในทุกๆด้านให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผลิตและการขาย ซึ่งเป็นหลักสำคัญและจำเป็นต้องแก้ไขระบบบัญชี และงานอื่นๆ ให้สอดคล้องกันไป เพราะรายงานการเงินที่ดีจะมีส่วนช่วยให้ผู้บริหารสามารถนำไปวางแผน ควบคุม วิเคราะห์ และตัดสินใจปรับปรุงข้อบกพร่องต่างๆ ได้ทันท่วงที การวิจัยเรื่องระบบบัญชีต้นทุน และการควบคุมสินค้าคงเหลือขององค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย กระทำโดยการรวบรวมข้อมูลจากวิธีการปฏิบัติของงานบัญชีต้นทุนและหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ที่สำนักงานองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี รวมทั้งระเบียบและข้อบังคับขององค์การฯ โดยการศึกษาวิธีการปฏิบัติเดิมที่ใช้อยู่ และค้นคว้าหาข้อบกพร่อง เพื่อจะนำมาใช้ในการวางระบบบัญชีใหม่ โดยยังคงเหลือส่วนที่ดีไว้ให้ใช้ปฏิบัติตามเดิม สำหรับส่วนที่ไม่ดีนั้นได้พิจารณาแก้ไขใหม่ ผลการศึกษาปรากฏว่า เดิมองค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย มิได้มีการจัดทำต้นทุนการผลิตของผลิตภัณฑ์แต่ละประเภท การตีราคาสินค้าคงเหลือจะใช้วิธีการคิดลด 15% จากราคาขาย และมิได้บันทึกรายการบัญชีสินค้าแบบต่อเนื่อง (Perpetual Method) กิจกรรมการผลิตขององค์การส่งเสริมการโคนมแห่งประเทศไทยจะแตกต่างกันออกไป บางกิจกรรมเหมาะสมแก่การใช้ระบบต้นทุนงาน (Job Cost System) คือ ต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์เนื้อ ต้นทุนการผลิตอาหารสัตว์แต่ละประเภท ต้นทุนการให้บริการสัตวแพทย์และผสมเทียมบางกิจกรรมเหมาะสมแก่การใช้ระบบต้นทุนตอน (Process Cost System) คือ ต้นทุนการผลิตผลิตภัณฑ์นม ซึ่งถือเป็นกิจกรรมหลัก ผู้บริหารได้พยายามหาทางเปลี่ยนแปลงแก้ไขและปรับปรุง เพื่อให้การดำเนินงานประสบผลตามเป้าหมาย งานทางด้านบัญชีต้นทุนจึงเป็นเครื่องมือของผู้บริหารองค์การฯ ในการปรับปรุงและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ซึ่งจะมีผลให้ต้นทุนต่อหน่วยลดลง และสามารถควบคุมปัจจัยการผลิตต่างๆ ได้แก่ วัตถุดิบ ค่าแรง และค่าใช้จ่ายโรงงานอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ในขั้นแรกจะใช้วิธีการคิดต้นทุนการผลิตของผลิตภัณฑ์ของแต่ละประเภทโดยประมาณ คือ ใช้ต้นทุนวัตถุดิบ และค่าแรงงานตามที่เกิดขึ้นจริง ส่วนค่าใช้จ่ายโรงงานใช้การกำหนดอัตราค่าใช้จ่ายโรงงานโดยประมาณไว้ล่วงหน้า ซึ่งการคิดต้นทุนในลักษณะเช่นนี้มีผลเสีย คือ ทำให้ต้นทุนการผลิตในแต่ละเดือนต่างกัน โดยขึ้นอยู่กับชั่วโมงการทำงานในแต่ละเดือนอันจะผลกระทบถึงต้นทุนค่าใช้จ่ายโรงงานจัดสรรด้วย และหากมีการประมาณการค่าใช้จ่ายโรงงานผิดพลาดไปจากความเป็นจริงมาก ก็จะทำให้ต้นทุนการผลิตคลาดเคลื่อนไป ผู้เขียนจึงมีความเห็นว่า ระบบบัญชีต้นทุนที่ อ.ส.ค. ควรจะนำมาใช้ในขั้นต่อไป คือ การใช้ระบบบัญชีต้นทุนมาตรฐาน (Standard Cost Accounting System) ซึ่งผู้เขียนเชื่อว่า เมื่อนำระบบบัญชีต้นทุนมาตรฐานมาใช้แล้ว การบริหารงาน การควบคุมต้นทุนการผลิต และการควบคุมสินค้าคงเหลือขององค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย จะสามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น