การศึกษาการดำเนินงานโครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 ของการทางพิเศษแห่งประเทศไทย

Abstract

การทางพิเศษแห่งประเทศไทย เป็นรัฐวิสาหกิจที่จัดตั้งเพื่อดำเนินการในด้านการก่อสร้างและให้บริการแก่ประชาชน ในโครงการระบบทางด่วน และระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน โดยคำนึงถึงความสะดวกรวดเร็ว และปลอดภัย แก่ผู้ใช้บริการเป็นสำคัญ โครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 เป็นโครงการที่การทางพิเศษฯ ได้ดำเนินการก่อสร้างและเปิดให้บริการแก่ประชาชนแล้ว 2 สาย คือ สายดินแดง – ท่าเรือ และสายบางนา – ท่าเรือ สำหรับสายดาวคะนอง – ท่าเรือ นั้น อยู่ในระหว่างก่อสร้างคาดว่าจะก่อสร้างเสร็จในปี 2530 และจากการศึกษาการดำเนินงานโครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 พบว่า 1. ปัญหาตามข้อสมมติฐาน 1.1 ขั้นตอนการดำเนินงานมีมากเกินไป ทำให้เกิดความล่าช้าในการปฏิบัติงานทั้งนี้แผนกพัฒนาบุคคลและระบบงานที่รับผิดชอบในการศึกษาวิเคราะห์และพัฒนาระบบงาน ได้ทำหน้าที่พัฒนาบุคคลเพียงอย่างเดียว จึงไม่มีเวลาและกำลังคนที่จะทำการศึกษาวิเคราะห์ระบบงานขององค์การ และลักษณะงานก็มีความแตกต่างกัน 1.2 พนักงานขาดแนวทางในการปฏิบัติงานทีชัดเจน คู่มือที่อธิบายถึงวิธีการปฏิบัติงาน ระเบียบ ข้อบังคับต่าง ๆ ยังไม่ชัดเจนและละเอียดพอที่จะนำมาใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานได้ ทำให้พนักงานต้องอาศัยคำแนะนำชี้แจง และแก้ไขปัญหาจากผู้บังคับบัญชาตลอดเวลา 1.3 การทางพิเศษฯ ได้ดำเนินการให้บริการในด้านความสะดวกรวดเร็วเป็นที่พอใจแก่ผู้ใช้บริการทางด่วน ในด้านความปลอดภัยนั้น ผู้ใช้ทางด่วนส่วนใหญ่เห็นว่าการใช้ทางด่วนมีความปลอดภัยกว่าถนนทั่วไป แต่ยังมีผู้ใช้ทางด่วนบางส่วนเห็นว่า ถนนทั่วไปไม่มีความปลอดภัยมากกว่า เนื่องจากผู้ขับรถมักจะใช้ความเร็วเกินกว่าที่กำหนดไว้เป็นส่วนมาก แม้ขณะฝนตกก็ยังใช้ความรวดเร็วเกินกว่าที่กำหนดไว้ที่แผ่นป้ายสัญญาณไฟฟ้า 1.4 ฐานะการเงินของการทางพิเศษฯ แม้ในปัจจุบันถือได้ว่าอยู่ในระดับที่ดีแต่ก็ไม่สามารถสร้างความเจริญเติบโตให้มากไปกว่านี้ได้ เพราะอัตราค่าบริการที่ใช้เก็บกับผู้ใช้ทางด่วน ไม่เอื้ออำนวยต่อการขยายการลงทุนโครงการต่อไปในอนาคต 2. ปัญหาอื่น ๆ 1. ตำแหน่งรองผู้ว่าการฝ่ายวางแผนและพัฒนา ไม่เคยมีการแต่งตั้งผู้ใดมาดำรงในตำแหน่งนี้เลย จึงต้องอาศัยรองผู้ว่าการฝ่ายบริหารและรองผู้ว่าการฝ่ายปฏิบัติการช่วยทำหน้าที่บริหารในตำแหน่งนี้อีกตำแหน่งหนึ่ง ทำให้ไม่สามารถบริหารงานได้อย่างเต็มที่ 2. โครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 นี้ตั้งแต่ก่อสร้างและเปิดให้บริการแก่ประชาชน ปรากฏว่ายังไม่เคยมีการวิเคราะห์ประเมินผลแต่อย่างไร จากผลการศึกษาดังกล่าว การทางพิเศษฯ ควรที่จะปรับปรุงดังนี้ 1) จัดตั้งแผนพัฒนาระบบงาน โดยแยกมาจากแผนกพัฒนาบุคคลและระบบงาน เพื่อทำหน้าที่ศึกษาวิเคราะห์และพัฒนาระบบการทำงานโดยเฉพาะ 2) ควรดำเนินการปรับปรุงคู่มือที่อธิบายถึง ระเบียบ ข้อบังคับ วิธีปฏิบัติงานตลอดจนขั้นตอนการปฏิบัติงานทั้งหมด ให้ชัดเจนและเข้าใจง่าย เพื่อให้พนักงานสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติงานต่อไป 3) การทางพิเศษฯ ควรมีมาตรการในการบริการด้านความปลอดภัยมากขึ้นโดยกวดขัน และจับกุมการกระทำผิดกฎจราจรบนทางด่วนอย่างจริงจังต่อเนื่อง 4) ติดตั้งและปรับปรุงป้ายและสัญญาณต่างๆ เพิ่มขึ้น เพื่อความชัดเจนและเข้าใจง่ายขึ้น และเมื่อเกิดฝนตกในช่วงเวลากลางวัน ควรเปิดไฟถนนให้สว่าง เพื่อช่วยให้ผู้ขับขี่สามารถมองเห็นสภาพบนทางด่วนได้ชัดเจนขึ้น 5) การทางพิเศษฯ ควรปรับอัตราค่าผ่านทาง หลังจากเปิดให้บริการสายดาวคะนอง – ท่าเรือ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 และดำเนินการศึกษาการปรับอัตราค่าผ่านทางที่เหมาะสม เพื่อให้มีเงินออมเพียงพอสำหรับการขยายการลงทุนต่อไปในอนาคตด้วย 6) ควรมีการพิจารณาให้เอกชนรับช่วงดำเนินการ ในงานบางอย่างที่ใช้พนักงานที่ไม่ต้องใช้ความรู้ความสามารถสูง เช่น การรักษาความสะอาด ดูแลรักษาส่วนตามทางด่วนต่างๆ เป็นต้น ซึ่งจะเป็นการลดรายจ่ายในด้านที่เกี่ยวกับค่าใช้จ่ายด้านพนักงาน เช่น ค่าจ้างที่จะสูงขึ้นทุกปี โบนัส สวัสดิการต่าง ๆ 7) ควรริเริ่มศึกษาถึงการให้เอกชนเข้าร่วมลงทุนกับการทางพิเศษฯ ในการขยายโครงการต่อไป นอกจากนี้สมควรที่การทางพิเศษฯ จะแต่งตั้งบุคคลเข้ารับตำแหน่งรองผู้ว่าฝ่ายวางแผนและพัฒนาโดยเร็วที่สุด เพื่อช่วยแบ่งเบางานด้านบริหารในด้านนี้ จะช่วยให้การบริหารและการดำเนินงานของโครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และควรจะมีการวิเคราะห์และประเมินผลโครงการระบบทางด่วน ขั้นที่ 1 เป็นระยะด้วย