ความต้องการในการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ห้องสมุดเฉพาะ ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและทัศนคติ และความต้องการเหตุจูงใจ ปัญหาหรืออุปสรรคของการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ห้องสมุดเฉพาะทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในกรุงเทพมหานคร รวมทั้งความสนับสนุนของผู้บริหารงานห้องสมุดที่มีต่อบรรณารักษ์เกี่ยวกับการศึกษาต่อเนื่อง ตลอดจนข้อเสนอแนะของผู้บริหารงานห้องสมุดและบรรณารักษ์ในการจัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่อง เพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับสถาบันที่สอนวิชาบรรณารักษศาสตร์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้เป็นแนวทางในการจัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องให้สอดคล้องกับความต้องการของบรรณารักษ์ วิธีดำเนินการวิจัย ผู้วิจัยได้ส่งแบบสอบถามให้บรรณารักษ์ห้องสมุดเฉพาะฯ จำนวน 140 คน และผู้บริหารห้องสมุดเฉพาะฯ 80 คน ข้อมูลที่ได้จากแบบสอบถามนำมาวิเคราะห์ เสนอในรูปของร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยสรุปได้ว่า บรรณารักษ์และผู้บริหารงานห้องสมุดเฉพาะฯ มีความเห็นตรงกันว่า การศึกษาต่อเนื่องมีความจำเป็นต่อวิชาชีพและช่วยให้บรรณารักษ์ได้เพิ่มพูนความรู้และประสบการณ์ให้ทันกับความก้าวหน้าในวิชาชีพและช่วยให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ในการศึกษาต่อเนื่องแบบเป็นทางการ บรรณารักษ์ต้องการเข้าศึกษาต่อในระดับปริญญาโทมากที่สุด รองลงมา คือ การอบรมที่มีวุฒิบัตร โดยต้องการเข้ารับการศึกษาเพิ่มเติมในมหาวิทยาลัยในประเทศ และในเวลาราชการ ส่วนกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบไม่เป็นทางการที่บรรณารักษ์ต้องการเข้าร่วมมาก ได้แก่ การเยี่ยมชมดูงานห้องสมุดในประเทศและต่างประเทศที่ได้มาตรฐาน การเข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการและการเข้าร่วมสัมมนาทางบรรณารักษศาสตร์ ซึ่งจัดโดยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย และต้องการให้จัดในเวลาราชการ นอกจากนั้นกิจกรรมที่จัดในครั้งหนึ่งๆ ต้องการให้ใช้เวลา 3-5 วัน เหตุจูงใจสำคัญที่ทำให้บรรณารักษ์เข้ารับการศึกษาต่อเนื่อง คือ ต้องการปรับปรุงการปฏิบัติงาน และต้องการติดตามให้ทันกับความก้าวหน้าทางวิชาชีพ ตามลำดับ สำหรับปัญหาหรืออุปสรรคสำคัญที่ทำให้บรรณารักษ์ไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบเป็นทางการ คือ ไม่มีผู้ปฏิบัติงานแทน และอุปสรรครองลงมา คือ ไม่มีเวลามากพอ ส่วนการศึกษาต่อเนื่องแบบไม่เป็นทางการ อุปสรรคสำคัญที่บรรณารักษ์ประสบ คือ กิจกรรมที่จัดไม่ตรงกับความต้องการ รองลงมาคือ ไม่ทราบว่ามีการจัดกิจกรรมที่ใดบ้าง ในด้านเนื้อหาวิชาทางบรรณารักษศาสตร์ที่บรรณารักษ์ต้องการศึกษาเพิ่มเติมมากที่สุดคือ การบริหารงานห้องสมุด รองลงมาคือ แหล่งข้อมูลและวรรณกรรมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การจัดหาหนังสือและวัสดุห้องสมุด และบริการห้องสมุดตามลำดับ สำหรับความสนับสนุนของผู้บริหารงานห้องสมุดที่มีต่อการศึกษาต่อเนื่องของบรรณารักษ์ในทัศนะของบรรณารักษ์เห็นว่า ผู้บริหารงานห้องสมุดให้ความสนับสนุนในระดับปานกลาง และน้อย ในขณะที่ผู้บริหารงานห้องสมุดเห็นว่า ได้ให้ความสนับสนุนในระดับมากทุกด้าน ข้อเสนอแนะ สถาบันที่สอนวิชาบรรณารักษศาสตร์ ควรเปิดหลักสูตรปริญญาโทเพิ่มขึ้น หรือ สถาบันที่มีการสอนระดับปริญญาโทแล้ว ควรพิจารณาเปิดสอนในภาคค่ำ สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยควรจัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่องแบบไม่เป็นทางการอันได้แก่ การสัมมนาและการอบรมเชิงปฏิบัติการในเนื้อหาที่สอดคล้องกับความต้องการของบรรณารักษ์ และควรประชาสัมพันธ์กิจกรรมที่จะจัดให้กว้างขวาง นอกจากนั้นสถาบันต่าง ๆ ควรมีความร่วมมือกันในการจัดกิจกรรมการศึกษาต่อเนื่อง เพื่อไม่ให้กิจกรรมที่จัดมีความซ้ำซ้อนกันรวมทั้งสถาบันต่าง ๆ ควรจัดทำวารสารและสิ่งพิมพ์ทางบรรณารักษศาสตร์ออกเผยแพร่ให้มากกว่าที่เป็นอยู่