ค่าการจราจรสำหรับการวางแผนและออกแบบทางหลวงแผ่นดินในประเทศไทย

Abstract

การวางแผนและออกแบบทางหลวงจำเป็นต้องปรับค่าปริมาณการจราจรรายวันให้เป็นปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบ โดยใช้ค่าปัจจัยปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบ (K-factor) ค่าปัจจัยปรับแก้ปริมาณจราจรรายวัน และรายเดือน ค่าปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบนี้จะมีค่าเฉพาะขึ้นอยู่กับลักษณะการจราจรที่เป็นเอกลักษณ์ประจำพื้นที่หรือสายทาง งานวิจัยนี้นำเสนอการวิเคราะห์เชิงลึกของค่าปัจจัยปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบ และค่าปัจจัยปรับแก้ปริมาณจราจรรายวัน และรายเดือน โดยใช้ข้อมูลปริมาณการจราจรรายชั่วโมงของสถานีนับถาวรบนทางหลวงแผ่นดินทั่วประเทศจำนวน 70 สถานี ที่สำรวจอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 9 ปี ระหว่างปี พ.ศ. 2545 – 2553 เลือกข้อมูลที่มีปริมาณจราจรครบตลอดปี และพิจารณาจำแนก ค่าปัจจัย K-factor ได้แก่ K30 K100 Kknee ค่าปรับแก้ปริมาณจราจรรายวัน รายเดือน ตามปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อค่าการจราจรดังกล่าว เช่น ภาค ประเภทของพื้นที่ทางหลวง (Area Type) ประเภทการใช้งานของทางหลวง (Functional Classification) ปริมาณการจราจรต่อวันเฉลี่ยตลอดปี (AADT) มาตรฐานชั้นทางหลวง จำนวนหมายเลขทางหลวง และจำนวนช่องจราจร โดยใช้วิธีสถิติเชิงพรรณา และเทคนิค Hierarchical Cluster Analysis ผลที่ได้ทำให้ทราบว่าค่าปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบที่ 100th และค่าปัจจัยปริมาณการจราจรชั่วโมงออกแบบ K100 ซึ่งแบ่งกลุ่มตามปัจจัยมาตรฐานชั้นทางหลวง เป็นค่าการจราจรที่ให้ค่าคลาดเคลื่อนปริมาณจราจรชั่วโมงออกแบบน้อยที่สุด ค่าปัจจัยปรับแก้ปริมาณจราจรรายวัน รายเดือน ที่มาจากการเก็บสำรวจข้อมูลปริมาณจราจรด้วยจำนวนวันที่หลากหลาย มีค่าคลาดเคลื่อนปริมาณการจราจรต่อวันเฉลี่ยใกล้เคียงกัน ซึ่งสามารถนำค่าการจราจรนี้ไปประมาณปริมาณการจราจรออกแบบในอนาคตได้