การเมืองของการนิยามความเป็นสตูล : ศึกษาเน้นมุมมองของรัฐไทย ระหว่าง พ.ศ. 2475-2480

Abstract

การวิจัยนี้มุ่งศึกษาว่ารัฐไทยในช่วง พ.ศ. 2475-2480 ได้นิยามสตูลให้เป็นอย่างไร โดยมีสมมติฐานว่า สตูลลูกรัฐไทยนิยาม และเหตุการณ์ทางการเมืองในช่วง พ.ศ. 2475-2480 ได้เปลี่ยนแปลงสตูลจากเขตกันชนระหว่างรัฐไทยกับรัฐมลายูมาเป็นหน่วยการปกครองหนึ่งของรัฐไทย โดยใช้กรอบทฤษฎีชาติพันธุ์ของ Stavenhagen ตีความเอกสารราชการที่เกี่ยวข้องกับสตูลและการเมืองในส่วนกลาง ผลการวิจัยพบว่าการที่สตูลที่มีคุณลักษณะพิเศษแตกต่างจากจังหวัดชายแดนภาคใต้อีกสามจังหวัดคือ มีประชากรส่วนใหญ่เชื้อสายมาเลย์ นับถือศาสนาอิสลาม แต่พูดภาษาไทย เป็นผลจากประวัติศาสตร์ร่วมของสตูลและรัฐไทยตั้งแต่ภายหลังการทำสนธิสัญญาระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลอังกฤษใน พ.ศ. 2452 โดยรัฐไทยมีมาตรการผสานสตูลเข้าเป็นส่วนหนึ่งของรัฐไทยอย่างเร่งรีบมีการเร่งปักปันเขตแดน ปฏิรูปทางการเมือง ให้การศึกษาภาษาไทย พร้อมกับการขยายอำนาจการปกครอง โดยส่งข้าราชการจากส่วนกลางเข้าไปดูแลกิจการของจังหวัดอย่างใกล้ชิด การเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ได้ส่งผลให้มีกลุ่มกุมอำนาจรัฐกลุ่มใหม่ มีรูปแบบโครงสร้างทางการเมือง การปกครอง และอุดมการณ์แห่งรัฐใหม่ มีการรวมศูนย์อำนาจมากยิ่งขึ้น กลุ่มผู้กุมอำนาจรัฐใหม่นี้รับผลการดำเนินนโยบายจากการปฏิรูปการปกครองในช่วงที่ผ่านมาอย่างเต็มที่ อย่างไรก็ตาม มีข้อแตกต่างที่สำคัญก็คือ รัฐไทยในระหว่าง พ.ศ. 2475-2480 พยายามส่งเสริมและทำให้สตูล ซึ่งรัฐไทยถือว่าเป็นจังหวัดที่เป็นหน่วยการปกครองหนึ่งในระดับภูมิภาค เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มชาติพันธุ์ไทย รัฐไทยไม่ยอมรับความแตกต่างของชาติพันธุ์ที่สตูลมีอยู่ โดยการแทรกความคิดดังกล่าวผ่านระบบราชการ กลไกการเลือกตั้ง และสัญลักษณ์ของชาติ อย่างไรก็ตาม แม้ว่ารัฐไทยประสบความสำเร็จในการเปลี่ยนนิยามเอกลักษณ์ของชาติพันธุ์ด้านภาษาของสตูลจากภาษามาเลย์เป็นภาษาไทย และทำให้ชาวสตูลยอมรับการมีอยู่ของพรมแดนที่สตูลเป็นเขตกันชนอยู่ระหว่างรัฐไทยกับรัฐมลายู แต่ไม่ประสบความสำเร็จในการเปลี่ยนแปลงเอกลักษณ์ที่เป็นแก่นทางชาติพันธุ์ของชาวสตูล คือการนับถือศาสนาอิสลาม