การศึกษากระบวนการหาความจำเป็น ในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการด้านสื่อการสอน ของสถาบันอุดมศึกษา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อ (1) ศึกษาความคิดเห็นของอาจารย์โสตทัศนศึกษา หรืออาจารย์เทคโนโลยีการศึกษา และเจ้าหน้าที่ฝึกอบรม เกี่ยวกับการตระหนักถึงความสำคัญ และการหาความจำเป็นในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการด้านสื่อการสอนของสถาบันอุดมศึกษา (2) ศึกษาถึงความเหมาะสมของวิธีการหาความจำเป็นในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการจำแนกตามประเภทสื่อการสอน โดยศึกษาขั้นตอนในการหาความจำเป็น 8 ขั้นตอน คือ การพิจารณาปัจจัยที่บ่งชี้ว่าเกิดปัญหาเกี่ยวกับสื่อการสอน การวางแผน การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสถาบัน การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับงานที่บุคลากรปฏิบัติ การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับบุคลากร การกำหนดหัวข้อที่จำเป็นต้องฝึกอบรม การตัดสินใจพิจารณาแก้ไข ปัญหา และการสรุปผล ซึ่งทั้ง 8 ขั้นตอน ประกอบด้วยกิจกรรมย่อย 36 กิจกรรม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ อาจารย์โสตทัศนศึกษาหรืออาจารย์เทคโนโลยีการศึกษา และเจ้าหน้าที่ฝึกอบรมของสถาบันอุดมศึกษาของรัฐจำนวน 281 ท่าน ผลการวิจัยพบว่า 1. การหาความจำเป็นในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการด้านสื่อการสอนทั้ง 8 ขั้นตอน ซึ่งประกอบด้วย 36 กิจกรรม มีความสำคัญในระดับปานกลางทุกขั้นตอน และมีการปฏิบัติกิจกรรมทุกขั้นตอนนาน ๆ ครั้ง แต่มีบางกิจกรรมที่ผู้ตอบแบบสอบถามให้ความสำคัญและปฏิบัติมากกว่ากิจกรรมอื่น คือการกำหนดวัตถุประสงค์และแผนการปฏิบัติงาน การศึกษาปัจจัยสนับสนุนการฝึกอบรม การศึกษาขอบเขตของงานที่บุคลากรปฏิบัติ การศึกษาความต้องการที่แท้จริงของกลุ่มเป้าหมาย การกำหนดหัวข้อด้านความรู้ การพิจารณาว่าหากการฝึกอบรมสามารถแก้ไขปัญหาได้และมีความคุ้มค่าจะจัดฝึกอบรมหรือไม่ 2. วิธีการสังเกตจากการใช้และ/หรือผลิตสื่อการสอน มีความเหมาะสมในการหาความจำเป็นในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่องสิ่งพิมพ์ แผ่นโปร่งใส สไลด์ และวีดิทัศน์ ส่วนวิธีประเมินผลจากการปฏิบัติงานมีความเหมาะสมในการหาความจำเป็นในการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องคอมพิวเตอร์