การเมืองไทยกับการบริหารงานตำรวจ : ศึกษาเฉพาะกรณีสำคัญที่เกี่ยวข้อง

Abstract

ตำรวจเป็นข้าราชการพลเรือนประเภทหนึ่งซึ่งนับได้ว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งของสังคมเสมือนเป็นเครื่องมือในการควบคุมสังคมให้อยู่ในระเบียบ ภาระหน้าที่ของตำรวจที่มีต่อสังคมเป็นภาระที่หนักซึ่งต้องใช้ความรู้ความสามารถในการฝึกฝนทั้งความรู้ในทางทฤษฎีและทางปฏิบัติอันถือได้ว่าเป็นผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ จะเห็นได้ว่าการเป็นตำรวจเป็นการใช้วิชาชีพอย่างหนึ่ง (professional) ที่สำคัญยิ่ง ฉะนั้นตำรวจจึงเป็นอาชีพที่มีเกียรติสูงและได้รับการยอมรับในสังคม การเมืองไทยกับการบริหารงานตำรวจ มีความสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้งในอดีตจนถึงปัจจุบัน ในยุคแรกเริ่มนั้นตำรวจสัมพันธ์ใกล้ชิดมีหน้าที่รับใช้ อารักขาและสนองพระบรมราชโองการของพระมหากษัตริย์โดยตรง ยุคต่อมาทหารได้เข้าควบคุมกรมตำรวจ ตัวอย่างเช่น ในยุคพลตำรวจเอกหลวงอดุลเดชจรัส พลตำรวจเอกเผ่า ศรียานนท์ จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์, จอมพลประภาส จารุเสถียร ซึ่งมีผลเสียทำให้กรมตำรวจถูกแทรกแซงจากการเมืองโดยตลอด ในแง่ดีวิเคราะห์ได้ว่าทหารเข้าแทรกแซงกรมตำรวจก็คือช่วยเสริมสร้างกรมตำรวจให้แข็งแกร่งขึ้น ในยุคปัจจุบันการเมืองก็ยังเข้าแทรกแซงการบริหารงานภายในกรมตำรวจเหมือนเดิม โดยนักการเมืองได้พยายามเข้ามามีบทบาท อำนาจอิทธิพลในการแต่งตั้ง โยกย้ายบุคลากรในกรมตำรวจ และพยายามชี้นำการปฏิบัติภารกิจหน้าที่ของกรมตำรวจบางส่วน และในขณะเดียวกันนั้นข้าราชการตำรวจได้พยายามเข้าสู่วงการเมืองมากขึ้น โดยได้เข้าสู่อำนาจนิติบัญญัติ บริหาร โดยการสมัครเข้ารับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและการได้รับการแต่งตั้งเป็นวุฒิสมาชิก การได้รับการแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีหรือตำแหน่งในกรบริหารงานระดับรัฐบาล เพื่อเข้ามีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายในระดับชาติซึ่งย่อมส่งผลกระทบต่อกรมตำรวจโดยทางอ้อม