ต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิตเมล็ดทานตะวัน

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาถึงต้นทุนและผลตอบแทนในการผลิตเมล็ดทานตะวัน ประจำปีการเพาะปลูก 2529/30 ซึ่งข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาเป็นข้อมูลเบื้องต้นที่ได้จากการสำรวจและออกแบบสอบถามจากเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดทานตะวัน อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี โดยทำการวิเคราะห์แยกตามขนาดของฟาร์มขนาดใหญ่มีพื้นที่เพาะปลูกมากกว่า 10 ไร่ ผลจากการศึกษาพบว่า ต้นทุนการผลิตเมล็ดทานตะวันของฟาร์มขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ เฉลี่ยไร่ละ 959.89 879.15 และ 776.19 บาท ตามลำดับ นอกจากนี้ จากการวิเคราะห์ผลตอบแทนในการผลิตเมล็ดทานตะวัน สรุปได้ว่า ฟาร์มขนาดใหญ่ให้ผลตอบแทนในด้านสภาพด้านรายได้-ค่าใช้จ่าย และในเชิงเศรษฐกิจสูงที่สุด ตลอดจนมีราคาคุ้มทุนและปริมาณผลผลิตคุ้มทุนต่ำที่สุด กล่าวคือ มีอัตราส่วนค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการผลิตต่อรายได้รวมเท่ากับ 0.96 และมีอัตราผลตอบแทนต่อต้นทุนการผลิตร้อยละ 4.26 มีราคาคุ้มทุนเท่ากับ 4.80 บาทต่อกิโลกรัม และผลผลิตคุ้มทุนต่อไร่ ณ ราคาขายกิโลกรัมละ 5 บาท เท่ากับ 134.16 กิโลกรัม แต่ในแง่การลงทุนของเกษตรกร และในเชิงการจัดฟาร์มแล้ว ฟาร์มขนาดเล็กให้ผลตอบแทนสูงที่สุด ปัญหาที่สำคัญของเกษตรกร ได้แก่ เมล็ดพันธุ์และปุ๋ยมีราคาแพง เป็นผลให้ต้นทุนการผลิตสูง การขาดความรู้เกี่ยวกับเทคนิคการผลิตที่ถูกต้อง ทำให้ผลผลิตที่ได้รับอยู่ในเกณฑ์ต่ำ และคุณภาพยังไม่ได้มาตรฐานตามที่ตลาดต้องการ นอกจากนี้ ยังมีปัญหาเกี่ยวกับตลาดน้ำมันพืชและราคาจำหน่ายอยู่ในระดับต่ำเมื่อเทียบกับต้นทุนการผลิต ข้อเสนอแนะบางประการเพื่อใช้เป็นแนวทางในการแก้ปัญหา คือหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการเกษตรควรทำการศึกษาและทดสอบพันธุ์ทานตะวันเพื่อให้ได้พันธุ์ที่ให้ผลผลิตสูงและมีความต้านทานโรค วิธีการเขตกรรม การบำรุงรักษา ปัญหาเรื่องโรคพืชและแมลงศัตรู ตลอดจนร่วมมือกับเอกชนในการให้ความรู้แก่เกษตรกร และสนับสนุนให้เกษตรกรใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตต่อไร่ ทั้งนี้ควรจะปรับปรุงคุณภาพผลผลิตให้ได้มาตรฐานตามที่ตลาดต้องการ นอกจากนี้ควรส่งเสริมให้มีการนำผลผลิตของทานตะวันไปใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมอื่นๆ นอกเหนือจากอุตสาหกรรมน้ำมันพืช เช่น อุตสาหกรรมทำเนยเทียม สบู่ ลี น้ำมันชักเงา เป็นต้น และส่งเสริมตลาดอุตสาหกรรมอาหารสัตว์ให้หันมาซื้อกากเมล็ดทานตะวันที่ผลิตได้ภายในประเทศ